Iravaban.net-ը ուսումնասիրել է Իրավական ակտերի նախագծերի հրապարակման e-draft.am կայքում հանրային քննարկման դրված «Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու մասին» ՀՀ կառավարության օրենքի  նախագիծը: Նախագծով նախատեսվում է, որ  օրենքն ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող օրվանից։

Ի՞նչ փոփոխություններ են նախատեսվում

Նախագիծը վերաբերում է ՀՀ Քրեական օրենսգրքի մի շարք հոդվածների փոփոխությանը և լրացմանը՝ ուղղված ապօրինի կերպով հրազեն ձեռք բերելու և թմրամիջոցների ապօրինի շրջանառության դեմ պայքարի արդյունավետության բարձրացմանը։

Մասնավորապես՝

• 335-րդ հոդվածում հստակեցվում է հրազենի հետ կապված գործողությունների պատասխանատվությունը, ինչպես նաև ավելացվում է նոր՝ 1․1-ին մաս, որով ապօրինի կերպով հրազեն (բացառությամբ քաղաքացիական ողորկափող հրազենի) ձեռք բերելը, իրացնելը, պահելը, փոխադրելը, առաքելը կամ կրելը կպատժվի երեքից վեց տարի ազատազրկմամբ։
• Միաժամանակ խստացվում են պատժաչափերը՝ որոշ դեպքերում սահմանելով չորսից ութ տարի ազատազրկում։
• 393-րդ, 394-րդ և 402-րդ հոդվածներում սահմանվում են նոր ծանրացուցիչ հանգամանքներ, երբ հանցագործությունները կատարվում են
  • տեղեկատվական կամ հաղորդակցական տեխնոլոգիաների միջոցով,
  • կամ անչափահասի ներգրավմամբ։
• Բացի այդ, նոր կարգավորումներով հանցանքի կատարման անօգնական վիճակում գտնվող անձի նկատմամբ հանգամանքը ևս դիտարկվելու է որպես ծանրացուցիչ

Ու՞մ կողմից է մշակվել նախագիծը

 Նախագիծը մշակվել է ՀՀ ներքին գործերի նախարարության կողմից։

Իրավական ակտի ընդունման անհրաժեշտությունը

Նախագծի հիմնավորման մեջ նշվում է, որ վերջին տարիներին ՀՀ-ում և ամբողջ աշխարհում նկատվում է թմրամիջոցների ապօրինի շրջանառության աճ, հատկապես՝ համացանցային հարթակների միջոցով։

• Միայն 2024թ. ընթացքում ՀՀ իրավապահ մարմինների կողմից արձանագրվել է թմրամիջոցների հետ կապված 3639 դեպք,
  որոնցից 1910-ը՝ իրացման, իսկ 3047-ը՝ ապօրինի շրջանառության դեպքեր։
• 2025թ. առաջին ութ ամիսներին արձանագրվել է 2526 դեպք, որոնցից 1298-ը՝ իրացման։
• Ապօրինի մաքսանենգության դեպքերի թիվը կազմել է 20, որոնց արդյունքում առգրավվել է շուրջ 80 կգ տարբեր տեսակի թմրամիջոց։
• Բացահայտվել է նաև, որ միայն 2025թ. առաջին կիսամյակում համացանցի միջոցով թմրամիջոցների ապօրինի շրջանառության 321 դեպք է արձանագրվել։

Համացանցային հարթակների միջոցով թմրամիջոցների վաճառքն այսօր իրականացվում է հիմնականում «Տելեգրամ» հավելվածում գործող խանութների և զրուցարանների միջոցով, որոնց թիվը գերազանցում է 620-ը։ Հաշվի առնելով այս միտումները՝ նախագծով առաջարկվող փոփոխությունները նպատակ ունեն ուժեղացնել քրեական պատասխանատվությունը, մասնավորապես՝ այն դեպքերում, երբ հանցագործությունը կատարվում է տեղեկատվական տեխնոլոգիաների միջոցով կամ անչափահասների ներգրավմամբ։

Ֆինանսական ազդեցությունը

Նախագծի ընդունումը պետական բյուջեի վրա լրացուցիչ ֆինանսական ազդեցություն չի ունենա։

Ակնկալվող արդյունքը

Նախագծի ընդունման արդյունքում ակնկալվում է՝

• բարձրացնել թմրամիջոցների ապօրինի շրջանառության դեմ պայքարի արդյունավետությունը,
• կանխել համացանցային հարթակների միջոցով թմրամիջոցների իրացման և տարածման դեպքերը,
• խստացնել ապօրինի կերպով հրազեն ձեռք բերելու, պահելու կամ կրելու համար նախատեսված պատիժները,
• պաշտպանել անչափահասներին թմրամիջոցների ապօրինի շրջանառության մեջ ներգրավվելու ռիսկերից։

Կապը ռազմավարական փաստաթղթերի հետ.

Նախագիծը բխում է

• թմրամիջոցների և հոգեմետ նյութերի ապօրինի շրջանառության դեմ պայքարի ռազմավարությունից բխող 2025-2027 թվականների գործողությունների ծրագրի 5․1 ուղղությունից,
• ինչպես նաև՝ ՀՀ կառավարության 2023 թվականի սեպտեմբերի 28-ի թիվ 1671-Լ որոշման հավելվածի միջոցառումների առաջին կետից։

Նախագծի մանրամասն կարգավորումներին կարելի է ծանոթանալ հետևյալ հղմամբ՝ տեղեկացնում է Iravaban.net-ը։