Iravaban.net-ը ուսումնասիրել է Իրավական ակտերի նախագծերի հրապարակման e-draft.am կայքում հանրային քննարկման դրված «Հատուկ մաքսային ընթացակարգով ձևակերպվող ապրանքների համար տրանսպորտային (փոխադրման), առեվտրային և (կամ) այլ փաստաթղթերի` որպես ապրանքների հայտարարագիր կիրառման համար ապրանքների կատեգորիաները և տրանսպորտային (փոխադրման), առեվտրային և (կամ) այլ փաստաթղթերի` որպես ապրանքների հայտարարագիր կիրառման կարգը սահմանելու մասին» ՀՀ կառավարության որոշման նախագիծը: Նախագծով նախատեսվում է, որ նոր կարգավորումը ուժի մեջ կմտնի պաշտոնական հրապարակմանը հաջորդող տասներորդ օրը։
Ի՞նչ է առաջարկվում նոր կարգավորմամբ
Նախագծով սահմանվում են երկու հիմնական բաղադրիչ․
- Հատուկ մաքսային ընթացակարգով ձևակերպվող ապրանքների կատեգորիաները, որոնց համար հնարավոր կլինի օգտագործել ուղեկցող փաստաթղթերը որպես ապրանքների հայտարարագիր։
- Այդ փաստաթղթերի կիրառման կարգը՝ ներառյալ մաքսային մարմինների գործողությունները և էլեկտրոնային հայտարարագրի ձևավորման ընթացակարգը։
Ապրանքների կատեգորիաներ, որոնց դեպքում փաստաթղթերը կարող են կիրառվել որպես հայտարարագիր
Ըստ նախագծի հավելված N 1-ի՝ հատուկ մաքսային ընթացակարգով ձևակերպվող ապրանքների հետևյալ խմբերը կարող են հայտարարագրվել ուղեկցող փաստաթղթերով՝ առանց լրացուցիչ հայտարարագրի ներկայացման․
- Դիվանագիտական ներկայացուցչությունների և հյուպատոսական հիմնարկների պաշտոնական օգտագործման համար նախատեսված ապրանքներ (բացառությամբ պատվավոր հյուպատոսների գլխավորած հիմնարկների)։
- Պատվավոր հյուպատոսական հիմնարկների համար նախատեսված պետական խորհրդանշաններ, գրասենյակային կահույք, սարքավորումներ և նմանատիպ այլ ապրանքներ։
- Միջազգային կազմակերպություններին կամ դրանց ներկայացուցչություններին հասցեագրված ապրանքներ, որոնց համար միջազգային պայմանագրերով սահմանված է մաքսատուրքերի և հարկերի վճարումից ազատում։
- Այլ կազմակերպությունների կամ դրանց ներկայացուցչությունների կողմից օգտագործման ենթակա ապրանքներ, որոնք ազատված են մաքսատուրքերից կամ հարկերից՝ միջազգային պայմանագրերի հիման վրա։
- Դոպինգ հսկողության նպատակների համար նախատեսված ապրանքներ, որոնք սահմանված են Մաքսային միության հանձնաժողովի որոշմամբ։
- Տիեզերական հետազոտությունների և տիեզերական ծառայությունների մատուցման համար նախատեսված ապրանքներ։
- Միջազգային պաշտոնական ցուցահանդեսների և միջոցառումների կազմակերպման և անցկացման համար նախատեսված ապրանքներ։
- Միջազգային ավտոմոբիլային փոխադրումների իրականացման համար անհրաժեշտ թույլտվությունների ձևաթղթեր և գրքույկներ, որոնք փոխադրվում են մաքսային սահմանով։
Այսպիսով, մաքսային մարմինները այս խմբի ապրանքների համար այլևս չեն պահանջի լրացուցիչ հայտարարագիր․ փոխարենը կբավարարեն ուղեկցող փաստաթղթերով՝ ապահովելով պարզեցված ընթացակարգ։
Փաստաթղթերի՝ որպես ապրանքների հայտարարագիր կիրառման կարգը
Ըստ հավելված N 2-ի՝ նախագծով սահմանվում են հետևյալ հիմնական ընթացակարգային կանոնները․
- Կիրառման շրջանակը՝ կարգը տարածվում է այն ապրանքների վրա, որոնք ներառված են նախագծի առաջին հավելվածում, ինչպես նաև Մաքսային միության հանձնաժողովի 2010 թվականի մայիսի 20-ի N 263 որոշմամբ նախատեսված կատեգորիաների վրա։
- Փաստաթղթերի կիրառման եղանակը՝ որպես ապրանքների հայտարարագիր կարող են կիրառվել այն տրանսպորտային (փոխադրման), առևտրային և (կամ) այլ փաստաթղթերը, որոնք ուղեկցում են ապրանքների փոխադրմանը։
- Էլեկտրոնային հայտարարագրի ձևավորում՝
- Մաքսային մարմինները մաքսային հայտարարագրման էլեկտրոնային համակարգում ձևավորում են էլեկտրոնային տարբերակ, որը կառուցված է Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի 2023 թվականի մայիսի 30-ի N 75 որոշմամբ հաստատված ձևաչափի համաձայն։
- Էլեկտրոնային հայտարարագրում լրացվում են տվյալ հատուկ մաքսային ընթացակարգին առնչվող տվյալները։
- Կցվող փաստաթղթեր՝ էլեկտրոնային հայտարարագրին կցվում են որպես հայտարարագիր ներկայացված փաստաթղթերի էլեկտրոնային պատճենները։
- Ժամանակային սահմանաչափեր՝
- Եթե փոխադրվում է մինչև 25 անվանում ապրանք՝ հայտարարագրի էլեկտրոնային տարբերակը ձևավորվում է ապրանքների բացթողումից առաջ։
- Եթե ապրանքների անվանումների թիվը գերազանցում է 25-ը՝ էլեկտրոնային տարբերակը ձևավորվում է ապրանքների բացթողումից հետո։
- Գործարկման ժամկետները՝ այս ամբողջ գործընթացի գործարկման ժամկետը որոշվելու է ՀՀ պետական եկամուտների կոմիտեի կողմից՝ հաշվի առնելով տեխնիկական և կազմակերպական պատրաստվածությունը։
Ու՞մ կողմից է մշակվել նախագիծը
Նախագիծը մշակվել է ՀՀ պետական եկամուտների կոմիտեի կողմից։
Ինչու՞ է անհրաժեշտ նման կարգավորումը
ՀՀ կառավարությունը հիմնավորում է, որ գործող իրավական դաշտում առկա է բաց՝ կապված հատուկ մաքսային ընթացակարգով ձևակերպվող որոշ ապրանքների հայտարարագրման կարգի հետ։
Մասնավորապես՝ որոշ ապրանքների խմբերի համար, որոնք ներառված չեն Մաքսային միության հանձնաժողովի 2010 թվականի մայիսի 20-ի N 263 որոշման մեջ (օրինակ՝ դոպինգ հսկողության, ցուցահանդեսների կամ տիեզերական հետազոտությունների ապրանքներ), ներկայումս չկա ուղեկցող փաստաթղթերի՝ որպես հայտարարագիր կիրառման հնարավորություն։
Նոր կարգավորումը նպատակ ունի․
- Կրճատել մաքսային ձևակերպումների ընթացակարգային ժամանակը,
- Պարզեցնել վարչարարությունը,
- Թեթևացնել տնտեսվարողների բեռը,
- Եվ նվազեցնել մաքսային մարմինների աշխատաբեռնվածությունը՝ առանց մաքսային հսկողության արդյունավետության նվազման։
Նախագծի ամբողջական կարգավորումներին կարելի է ծանոթանալ հետևյալ հղմամբ՝ https://www.e-draft.am/projects/9224/about։
