Հարցազրույցի ընթացքում ԱԺ պատգամավոր Նաիրա Կարապետյանի զանգահարում են, նա խնդրում է Իրավաբան.net-ի լուսանկարչին անջատել հեռախոսը կամ էլ փոխանցել իրեն՝ որպեսզի ձայնը անջատի, հեռախոսը վերցնելով միանգամից պատասխանում է՝ պարզաբանելով, որ կարևոր զանգ է, հակառակը անել չէր կարող:
Նաիրա Կարպետյանի հետ խոսել ենք ընտանիքի մասին, ամուսնությունից, քաղաքական և իրավական գործունեությունից: Ո՞վ զանգահարեց նրան հարցազրույցի ընթացքում, ի՞նչ է նա հիշում մանկության տարիներից, ի՞նչ ընտանիքում է մեծացել Նաիրա Կարապետյանը, ինչպե՞ս տեղի ունեցավ կին օրենսդիրի հարսանիքն, ո՞րն է նրա հոբին և ի՞նչ ցուցահանդես էր ցանկանում պատգամավորը կազմակերպել ԱԺ-ում: Մանրամասները՝ «Կանայք օրենսդիրում» շարքի հերթական հարցազրույցի ժամանակ:
Տիկին Կարապետյան խնդրում եմ ներկայացնել Ձեր մանկությունը, այն անցել է Գյումրիում, այդպես չէ՞: Ի՞նչ դրական հուշեր կան, կարծում եմ շատերը կլնեն, որովհետև Գյումրին պայծառ քաղաք է:
Ես շատ հպարտանում եմ, որ ունեցել եմ երջանիկ մանկություն Գյումրիում: Այդ ժամանակաշրջանում քաղաքն ապրում էր իր ծաղկունքը: Ես հիշում եմ, որ ամեն օր, երբ տատիկս ինձ տանում էր զբոսանքի, ամեն օր ինչ-որ նոր տեղ ծաղիկներ, գեղեցիկ ծառեր էին տնկվում: Այսինքն՝ քաղաքը զարգացել էր այնքան, որ բյուջեն ծախսվում էր բարեկարգման վրա: Իմ մանկությունն անհոգ է անցել: Չնայած այն հանգամանքին, որ հայրիկս աշխատում էր բավականին բարձր կուսակցական պաշտոնում, նա միշտ ժամանակ էր գտնում գոնե ուրբաթ երեկոյից սկսած՝ աշխատանքային օրվա ավարտին, շաբաթ կիրակի անցկացնել այնպես որ մեզ համար՝ թե՛ ինձ, թե՛ քրոջս և թե՛ մամայիս, դա լիներ ընտանեկան տոն: Մանկության ժամանակաշրջանում, երբ որ ճիշտ է դաստիարակվում երեխան, հիմք է դրվում նրա վերաբերմունքին ընդհանուր կյանքի նկատմամբ: Դպրոցական դաստիարակությունը, որը ես ստացել եմ, մեզ սովորեցնում էր մեծ հարգանք տածել տարեցների հանդեպ, որը մինչև այսօր կիրառվում է ու ցավոք պետք է նշեմ, որ մենք հիմա կաղում ենք այդ հարցում: Երևի Դուք էլ ինձ հետ կհամաձայնվեք, որ եթե տարեց ինչ-որ մեկը ծանր իրերով մտնում էր բակ, երեխաներով բոլորս վազում էինք, որպեսզի օգնենք նրան:
Իհարկե, կհիշատակեմ նաև երթուղայիններում տարեցներին զիջելու մշտական սովորույթը:
Այո, մեկ այլ օրինակ բերեմ՝ շենքի մուտք մտնելուց բոլորն իրար բարևում էին՝ անկախ նրանից՝ միմյանց ճանաչում են, թե՝ ոչ: Նույնը կարող եմ ասել դպրոցի մասին: Օրինակ՝ ես միշտ օգնում էի ինձնից ցածր դասարանի երեխաներին: Այս ամենը նպաստում էր նրան, որ դու քեզ զգում էիր ընդհանուր կյանքի մի մասնիկ: Ներկայումս ես շատ ցավում եմ, այս մշակույթը տարածված չի: Մի կարևոր հանգամանք շեշտեմ՝ հիշում եք՝ մեր մանկության խաղերը հիմնականում շատ աշխույժ էին և բակային բնույթ էին կրում, մենք մինչև ուշ ժամերը դրսում խաղում էինք: Այժմ ես մեծ ցավ եմ ապրում՝ տեսնելով, որ անգամ որոշ ընտանեկան միջոցառումների ժամանակ մի սենյակում հավաքվում են 10 երեխա և լռություն է տիրում, որովհետև ամեն մի երեխա իր հեռախոսի և պլանշետի մեջ մտած ինչ-որ բաներ է ուղարկում մյուսին: Այո, նրանք իրար հետ են շփվում, բայց լուռ, չկա աշխույժություն, նրանց պետք է ստիպես, որ դուրս գան բակ, ես մեծ ափսոսանքով ու մեծ ջեմրությամբ հիշում եմ այդ տարիները՝ մանկության անհոգ տարիները:
1999թ. ավարտել եք Երեւանի պետական համալսարանի արևելագիտության ֆակուլտետի արաբագիտության բաժինը, ի՞նչ կարևորություն է Ձեզ համար ներկայացնում բուհական կյանքը:
Արաբագիտության ֆակուլտետը ինձ տվել է ոչ միայն բանասիրական, այլ նաև դիվանագիտական կրթություն: Բացի գիտելիքներից, որոնք մինչ օրս ինձ օգնում են, բուհական կյանքը տալիս է ճիշտ մարդկային հարաբերություններ, որովհետև ուսանողներն արդեն կայացած մարդիկ են, ըստ իս, իսկ նրանց շփումները կառուցված են այլ արժեքների վրա, քան մանկության ժամանակաշրջանում: Մանկության տարիներին ընկերներին դու ընտրում ես սրտով, բուհական կյանքում արդեն ուղեղն է միանում գործընթացին, իսկ շփում ձևավորվում է շատ բարդ հարաբերությունների արդյունքում: Ես բուհական կյանքում ևս եղել եմ բավականին ակտիվ՝ հասարակական գործունեության ասպարեզում: Այդ տարիներին ես ձեռք եմ բերել ընկերներ, ովքեր մինչ օրս ինձ թե՛ հենարան են, թե՛ կյանքի բավականին լուրջ ուղեկից:
2010 թվականից «Կանանց ակումբ»-ի համահիմնադիրն եք: Անունը հուշում է, որ այն պետք է միտված լինի կանանց, բայց խնդրում եմ մանրամասնել՝ ի՞նչ գործառույթ է իրականացնում այն:
Ակումբի հանդիպումները տեղի են ունենում՝ զրույցներ թեյի սեղանի շուրճ ֆորմատով և ամեն մի զրույցի ընթացքում վեր է հանվում որևէ հիմնախնդիր, որն էլ վերլուծվում է այդ թեմայից իրազեկ կամ ոլորտում հմուտ կնոջ կողմից: Ակումբում հիմնականում երիտասարդ աղջիկներ են, ուսանողներ և սկսնակ կյանք մտնողներ: Այդ միջավայրը շատ կանացի է, սեղանին դրված լինում մուրաբա, խմորեղեն, տրամադրող միջավայր է ստեղծվում, հնչում է լավ երաժշտություն: Նման ֆորմատով քննարկումների արդյունքում ծնվել են և իրականացվել բավականին հետաքրքիր գաղափարներ:
Կարծում եմ՝ կանանց վերաբերող օրենսդրական նախաձեռնությունների հեղինակ կամ համահեղինակ կլինեք, խնդրում եմ նշել, թե ի՞նչ խնդիրներ կան ոլորտում:
Իրականում, Հայաստանում, այսպես թե այնպես, կանանց իրավունքներն այդքան էլ ոտնահարված չեն, կանայք՝ թե՛ հասարակական, թե՛ քաղաքական և թե՛ առօրյա աշխատանքային կյանքում բավականին ակտիվ են: Բացի ԱԺ-ում աշխատանքից, ես հանդիսանում եմ նաև Եվրոպայի խորհրդի խորհրդարանական վեհաժողովի՝ «Բռնություններից ազատ կանայք» ցանցի անդամ, որի շրջանակներում ԵԽԽՎ անդամ 49 երկրների պառլամենտների կանայք միավորել են իրենց ջանքերը և պայքարում են այս կամ այն արատավոր երևույթների դեմ: Վերջերս մեր աջակցությամբ հրատարակված գիրքը թարգմանվեց նաև հայերեն, որտեղ արտացոլվել են նաև Հայաստանում ծագած խնդիրները: Հայաստանը այդ գրքում ներկայացված է որպես երկրի, որտեղ ոչ միայն մեծ ուշադրություն է դարձրվում կանանց խնդիրներին, այլ նաև օդում առկախված չեն լինում դրանք:
Խոսեցինք ԵԽԽՎ-ում գործունեության մասին: Խնդրում եմ՝ ավելի մանրամասն ներկայացնել այն:
ԵԽԽՎ-ի աշխատանքը միայն այն չէ, ինչ տեսանելի է հասարակ քաղաքացուն կամ ակտիվ քաղաքացուն, ով կայքերի միջոցով ծանոթանում է նիստերին: Հիմնական աշխատանքը կատարվում է կոմիտեներում: Մեր ԱԺ-ի օրինակը բերեմ՝ հանձնաժողովներում ավելի շատ գործ ես անում, քան քառօրյա նիստերին, իսկ հանձնաժողովների նիստերն այդքան բաց ու լուսաբանված չեն հասարակության համար: Երևի հենց դրա համար է, որ շատերի մոտ այն կարծիքն է, որ պատգամավորի աշխատանքը ամսական 8 օր կոճակ սեղմելն է, բայց իրականում, այդպես չէ:
Վերադառնանք Ազգային ժողով, ինչպիսի՞ կարևորուն ունի Ձեզ համար ԱԺ ամբիոնը:
ԱԺ ամբիոնը հավասարաչափ քաղաքական ամենաբարձր և իրավաստեղծ ամբիոնն է: Ազգային ժողովում ինձ շատ հաճախ խանգարում է իրավաբան չլինելու փաստը, բայց այդ բացը ես փորձում եմ լրացնել այս կամ այն իրավաբանների հետ խորհրդակցելով:
Ձեր ամուսնության մասին լսեցինք շատ աղոտ նորություններ, նշվում էր, որ դուք ամուսնանում եք հենց Ձեր ծննդյան օրը: Խնդրում եմ բացել փակագծերը:
Ես ամուսնացել եմ իմ ծննդյան օրը, ամուսնացել եմ իմ ամենասիրելի եկեղեցում՝ Շուշիի մայր տաճարում՝ Ամենափրկիչ Ղազանչեցոց եկեղեցում, շատ փոքրիկ ընտանեկան միջավայրում: Իմ հարսանիքը չի կարելի շատ ճոխ անվանել, այն ես կբնորոշեմ որպես՝ իրական, ջերմ, ընտանեկան հարսանիք: Ես չունեմ ԼՂՀ-ին կապված որևէ արմատներ, նաև չունի իմ ամուսինը: Ամուսնությունը տեղի ուենցավ Պարգև Սրբազանի օծմամբ: Այն իր մեջ խորհուրդ է պարունակում. եկեղեցուն տրված խոստումն այդ պայմաններում կյանքի ցանկացած դժվարության ժամանակ քեզ հիշեցնում է պարտականության մասին, որ վերցրել ես՝ խոստանալով ընտանիք ստեղծել, տեր կանգնել ընտանիքին և հնազանդ լինել ամուսնուդ: Կցանկանայի նաև նշել, որ կայքերից մեկը իմ հարսանիքը բնորոշել էր՝ «Հարսանիք լեռներում» որակմամբ, որից ես շատ հպարտացա, գիտեմ, որ «Հարսանիք լեռներում»-ը հայ ժողովրդի համար եղել է մեր բախտորոշ օպերացիաներից մեկը: Եթե իմ հարսանիքը այդպես անվանեցին, ապա ես պարզապես պարտավոր եմ բարձր պահել ընտանիք անունը:
Ի՞նչ նախասիրություններ ունեք արվեստում:
Ես շատ եմ սիրում նկարչություն, անգամ ինքս եմ նկարում: Մի ժամանակ գեղեցիկ գաղափար ունեի՝ ցանկանում էի ցուցահանդես կազմակերպել ԱԺ-ում՝ իմ նկարներով: Երբ ես ընտրվել էի պատգամավոր, ինձ թվում էր, թե ժամանակ կհերիքի շարունակել իմ հոբին, սակայն հիմա զգում եմ, որ՝ ոչ: Սիրում եմ նկարել պեյզաժներ, նատյուրմորտներ, իմ ամենասիրած նկարիչներից մեկն էլ Մարտիրոս Սարյանն է, նաև սիրում եմ վերածննդի ժամանակաշրջանի նկարիչների գործերը:
Գրքեր կարդո՞ւմ եք, ո՞րն է ամենասիրելի գիրքը:
Մի քանիսն են, բայց շատ եմ սիրում Միխայիլ Բուլգակովի հայտնի վեպը «Վարպետը և Մարգարիտա»-ն: Այն խորը փիլիսոփայություն է: Գիրքը կարդացել եմ մոտավորապես 10-15 անգամ, ամեն անգամ ընթերցելիս նոր բան եմ հայտնաբերում ինձ համար: Փորձում եմ ժամանակ գտնել ու հետ չմնալ նոր գրքերից: Ներկայումս իմ սեղանին դրված է երջանկահիշատակ Վահան Հովհաննիսյանի «Մանդիլիոն» վեպը, որը բավականին հետաքրքիր է ու ափսոսում եմ, որ չեմ կարողանում միանգամից կարդալ այն: Նշեմ, որ սիրում եմ կարդալ կենդանի գրքեր ու չեմ հասականում այն մարդկանց, ովքեր կարդում են էլեկտրոնային գրքեր: Հատկապես, եթե գիրքը հին է լինում, ավելի բավականություն են ստանում ընթերցելիս:
Հարցազրույցը` Գևորգ Թոսունյանի
Լուսանկարները՝ Ալեքսանդր Սարգսյանի
Նախագծի մտահաղացման հեղինակ` Կարեն Զադոյան
Կարդացեք նաև՝
Օրենսդիրում միակ դժվարությունը իրավաբան չլինելն է. Մարգարիտ Եսայան
Արփինե Հովհաննիսյանը` ֆուտբոլի, օրենսդրական գործունեության և անձնական կյանքի «Չ»-ի վերացման մասին
Ընտանիքում ես ավելի լիբերալ եմ և մեղմ. Էլինար Վարդանյան
«Իմ ընտանիքը բազմաթիվ զրկանքներ է տեսել». Զարուհի Փոստանջյան
«Այսօր հնարավորություն ունեմ ինքս նախաձեռնելու օրենքների փոփոխություններ»․Ռուզաննա Մուրադյան
