Մթնոլորտային օդի մաքրությունը կարևոր է ինչպես մարդու առողջության, այնպես էլ բնության պահպանության համար։ «Մթնոլորտային օդի պահպանության մասին» ՀՀ օրենքը սահմանում է հատուկ կանոններ՝ մթնոլորտային օդն աղտոտող (վնասակար) նյութերի արտանետումները կարգավորելու նպատակով։

Ի՞նչ է սահմանվում օրենքով

Օրենքով սահմանվում են երկու հիմնական կարգավորում․

• աղտոտող (վնասակար) նյութերի սահմանային թույլատրելի արտանետումների նորմատիվների չափաքանակներ.
• աղտոտող (վնասակար) նյութերի արտանետումների տեխնիկական նորմատիվներ:

Ո՞ւմ համար են սահմանվում նորմատիվները

Արտանետումների նորմատիվները տարբեր են՝ կախված արտադրության ծավալից և աղբյուրի ազդեցության մակարդակից․

• պետական հաշվառման ենթակա իրավաբանական անձանց և ձեռնարկատիրական գործունեությամբ զբաղվող ֆիզիկական անձանց համար: Պետական հաշվառման ենթակա են այն իրավաբանական անձինք և ձեռնարկատիրական գործունեությամբ զբաղվող ֆիզիկական անձինք, որոնց գործունեության հետևանքով առաջացող աղտոտող (վնասակար) նյութերի արտանետումների առավելագույն նախագծային ցուցանիշների հիման վրա հաշվարկված օդի պահանջվող օգտագործումն (ՕՊՕ) տարեկան կտրվածքով գերազանցում է 200 միլիոն խորանարդ մետր չափանիշը.
• այն իրավաբանական անձանց և ձեռնարկատիրական գործունեությամբ զբաղվող ֆիզիկական անձանց համար, որոնց ՕՊՕ-ն մեկ տարում կազմում է 200 միլիոնից մինչև 2 միլիարդ խորանարդ մետր, սահմանային թույլատրելի արտանետումների նորմատիվների չափաքանակներ են դրանց գործունեության հետևանքով առաջացած փաստացի արտանետումները՝ արտանետման չափաքանակները.
• այն իրավաբանական անձանց և ձեռնարկատիրական գործունեությամբ զբաղվող ֆիզիկական անձանց համար, որոնց ՕՊՕ-ն մեկ տարում գերազանցում է 2 միլիարդ խորանարդ մետր չափանիշը կամ վայրկյանում գերազանցում է 200 հազար խորանարդ մետր չափանիշը, սահմանային թույլատրելի արտանետումների նորմատիվները որոշվում են սահմանային թույլատրելի արտանետումների նորմատիվների նախագծերի հիման վրա: Այդպիսի իրավաբանական անձանց և ձեռնարկատիրական գործունեությամբ զբաղվող ֆիզիկական անձանց՝ Կառավարության սահմանած կարգով լիազոր մարմինը տալիս է արտանետման թույլտվություններ: 
• աղտոտման բարձր պոտենցիալ ունեցող աղբյուր կամ աղբյուրների խումբ ունեցող իրավաբանական անձանց և ձեռնարկատիրական գործունեությամբ զբաղվող ֆիզիկական անձանց համար, որոնց արտանետման թույլտվությունները սահմանվում են տեխնիկական նորմատիվներին համահունչ և դրանց հասնելուն ուղղված հստակ միջոցառումների ծրագրով ու ժամանակացույցով։ Այդպիսի իրավաբանական անձանց և ձեռնարկատիրական գործունեությամբ զբաղվող ֆիզիկական անձանց՝ Կառավարության սահմանած կարգով լիազոր մարմինը տալիս է արտանետման թույլտվություններ:

Ի՞նչ է արտանետման թույլտվությունը

• Լիազորված պետական մարմինը տրամադրում է արտանետման թույլտվություն։
• Թույլտվության մեջ սահմանվում են արտանետումների առավելագույն թույլատրելի չափաքանակները և դրանց ապահովման պայմանները։

Ի՞նչ է լինում, եթե թույլտվություն չկա

Եթե իրավաբանական կամ ֆիզիկական անձը գործում է առանց օրենքով սահմանված արտանետման թույլտվության, ապա․

• նրանց գործունեությունը կասեցվում է,
• վերահսկողությունն իրականացնում է մթնոլորտային օդի պահպանության ոլորտի տեսչական մարմինը։

Ինչպե՞ս են սահմանվում նորմատիվները

Նորմատիվները պետք է հաշվարկվեն այնպես, որ․

• արտանետված աղտոտող (վնասակար) նյութի ցրման հետևանքով (ցրման անբարենպաստ օդերևութաբանական պայմաններում) առաջացած գետնամերձ կոնցենտրացիան տվյալ տարածքում տվյալ նյութի ֆոնային կոնցենտրացիայի հետ չգերազանցի տվյալ նյութի սահմանային թույլատրելի կոնցենտրացիան:

Ո՞ւմ համար են սահմանվում տեխնիկական նորմատիվներ

Տեխնիկական նորմատիվներ սահմանվում են․

• աղտոտման բարձր պոտենցիալ ունեցող աղբյուրի կամ աղբյուրների խմբի,
• տրանսպորտային միջոցների,
• այլ փոխադրամիջոցների և սարքավորումների համար։

Կարևոր է իմանալ

• Արտանետման թույլտվություն ունենալը պարտադիր է որոշ տնտեսավարողների համար։
• Առանց թույլտվության գործունեությունը կարող է կասեցվել։
• Նորմատիվները սահմանվում են այնպես, որ կանխեն օդի վտանգավոր աղտոտումը բնակչության և բնության համար։

Հավելյալ տեղեկությունների համար կարող եք այցելել Իրավաբան.net մասնագիտական առցանց մեդիա։

Ծանուցում. սույն նյութը պատրաստված է միայն իրավական իրազեկման նպատակով և չի հանդիսանում իրավաբանական խորհրդատվություն։ Կոնկրետ իրավիճակներում իրավաբանական խորհրդատվություն ստանալու համար անհրաժեշտ է դիմել մասնագետի։