Ամուսնանալիս շատերը չեն մտածում գույքային հարաբերությունների մասին, սակայն իրավական տեսանկյունից սա կարևոր հարց է: Ի՞նչ գույք է համարվում համատեղ, ի՞նչը՝ անձնական, և ո՞վ է պատասխանատու պարտքերի համար։ ՀՀ օրենսդրությունը տալիս է հստակ պատասխաններ։

Ի՞նչն է համարվում ամուսինների համատեղ սեփականություն.

ՀՀ քաղաքացիական օրենսգրքի 201-րդ հոդվածի համաձայն՝

Համատեղ սեփականություն է համարվում. ամուսնության ընթացքում ամուսինների ձեռք բերած գույքը, եթե այլ բան նախատեսված չէ օրենքով կամ նրանց միջև կնքված պայմանագրով։

Սա նշանակում է, որ անկախ նրանից, թե ով է գնել գույքը կամ ում անունով է այն գրանցված, եթե այն ձեռք է բերվել ամուսնության ընթացքում, ապա համարվում է երկու ամուսինների համատեղ սեփականությունը։

Ի՞նչն է համարվում ամուսինների անձնական սեփականություն.

Անձնական սեփականություն է համարվում.

1. Նախաամուսնական գույքը. մինչև ամուսնությունն ամուսիններից յուրաքանչյուրի ձեռք բերած գույքը։
2. Նվերներն ու ժառանգությունը. ամուսնության ընթացքում ամուսիններից մեկի նվեր կամ ժառանգություն ստացած գույքը։
3. Անհատական օգտագործման գույքը. հագուստը, կոշիկը և այլն, բացառությամբ թանկարժեք իրերի և պերճանքի առարկաների, նույնիսկ եթե դրանք ձեռք են բերվել ամուսնության ընթացքում ընդհանուր միջոցների հաշվին։

Ե՞րբ կարող է անձնական գույքը դառնալ համատեղ.

Օրենքը նախատեսում է հետաքրքիր դրույթ. ամուսիններից մեկի անձնական գույքը կարող է ճանաչվել համատեղ սեփականություն, եթե՝

Կատարվել են նշանակալի ներդրումներ, որոնք էականորեն ավելացրել են գույքի արժեքը (օրինակ՝ հիմնական վերանորոգում, վերակառուցում, վերասարքավորում)։

Այս ներդրումները պետք է կատարված լինեն ամուսինների ընդհանուր գույքի կամ մյուս ամուսնու անձնական գույքի հաշվին։

Պարտավորությունների մարումը.

Պարտքերի համար պատասխանատվություն. ամուսիններից մեկի պարտավորությունների համար բռնագանձում կարող է տարածվել նրա անձնական գույքի, ինչպես նաև ամուսինների ընդհանուր գույքում նրա բաժնի վրա։

Դատական պրակտիկա.

ՀՀ Վճռաբեկ դատարանը բազմաթիվ որոշումներով անդրադարձել է ամուսինների ընդհանուր սեփականության խնդիրներին։ Քաղաքացիական օրենսգրքի 201-րդ հոդվածի կիրառման վերաբերյալ գոյություն ունեն մի շարք նախադեպային որոշումներ, ինչպիսիք են ԵԿԴ/4634/02/16, ԱՎԴ3/1690/02/17, ԿԴ1/4063/02/19, ԵՄԴ/0747/02/14, ԵԿԴ/1791/02/11 և այլ որոշումներ, որոնք օրենքի տարբեր ասպեկտներին են անդրադառնում։

ՀՀ վճռաբեկ դատարանի այս որոշումները հանգամանալից վերլուծում են ամուսինների գույքային իրավունքների տարբեր ասպեկտները և մեկնաբանում են օրենքի կիրառումը կոնկրետ իրավիճակներում։

Կարևոր հանգամանքներ.

Ամուսնական պայմանագիր. օրենքը թույլ է տալիս կողմերին պայմանագրով սահմանել գույքային հարաբերությունների այլ կարգավորում։

Ապացուցման բեռը. գույքի համատեղ կամ անձնական բնույթը վիճարկելու դեպքում ապացուցման բեռը կրում է այն կողմը, որը պնդում է, որ գույքը պետք է ունենա այլ կարգավիճակ։

Գործարքի վավերությունը. համատեղ սեփականություն հանդիսացող գույքը տնօրինելու համար պահանջվում է մյուս ամուսնու համաձայնությունը։

Հավելյալ տեղեկությունների համար կարող եք այցելել Իրավաբան.net մասնագիտական առցանց մեդիա։

Ծանուցում. սույն նյութը պատրաստված է միայն իրավական իրազեկման նպատակով և չի հանդիսանում իրավաբանական խորհրդատվություն։ Կոնկրետ իրավիճակներում իրավաբանական խորհրդատվություն ստանալու համար անհրաժեշտ է դիմել մասնագետի։