Հարևանների միջև հարաբերությունները կարող են հաճախ առաջացնել վեճեր․ դրանք կապված են հողամասերի, շինությունների, ջրօգտագործման, բաժանագծերի և այլ գործոնների հետ։ ՀՀ քաղաքացիական օրենսգիրքը հստակ սահմանում է, թե ինչ իրավունքներ և պարտականություններ ունեն հարևանները, ինչպես պետք է արձագանքել որոշակի ազդեցություններին և ինչ կարգավորում է նախատեսված վեճերի դեպքում։ Ճիշտ տեղեկացված լինելը կօգնի պաշտպանել Ձեր գույքը և խաղաղ հարաբերություններ պահպանել հարևանների հետ։

Հարևանային հողամասերը և փոխադարձ հարաբերությունները

Հարևանային հողամաս կամ անշարժ գույք համարվում է այն, որը որևէ կերպ ազդում է հարևան հողամասի վրա։ Սեփականատերերն ու օրինական տիրապետողները պարտավոր են ցույց տալ փոխադարձ հարգանք և պահպանել օրենքով սահմանված իրավունքներն ու պարտականությունները։

Թույլատրելի ազդեցությունը

Հարևանային գույքի սեփականատերը կամ տիրապետողը չի կարող արգելել բնականոն ազդեցությունները, եթե դրանք․

• չեն խոչընդոտում գույքի օգտագործմանը,
• բնորոշ են տվյալ տարածքի բնականոն օգտագործմանը,
• կամ ազդեցությունը աննշան է։

Եթե ազդեցությունը գերազանցում է նորմատիվ սահմանները և չի կարող վերացվել, ապա սեփականատերը կարող է պահանջել դրամական փոխհատուցում, որը որոշվում է կողմերի համաձայնությամբ կամ դատարանի որոշմամբ։

Ջրօգտագործում և ջրահեռացում

• Ջրային հոսքերը չեն կարող շեղվել կամ փոփոխվել այնպես, որ խաթարվի հարևան հողամասի բնականոն օգտագործումը, եթե չկա փոխադարձ համաձայնություն։
• Պետք է միջոցներ ձեռնարկվի, որ հարևանային համարվող գույքի տանիքից կամ օժանդակ շինությունից ջուրը, սառույցը կամ ձյունը չթափվեն հարևան հողամասի վրա։

Ծառերի և թփերի ճյուղերը, պտուղները

• Հարևան հողամասի ճյուղերը կամ արմատները կարելի է կտրել և վերցնել միայն նախապես ծանուցելով հարևանին և տրամադրելով ողջամիտ ժամկետ դրանց հեռացման համար։
• Ծառերի կամ թփերի պտուղները պատկանում են այն հողամասին, որի վրա ընկել են, եթե այլ բան չի համաձայնեցվել հարևանների միջև։

   Հողամասի ցանկապատը և բաժանագիծը

• Հողամասի սեփականատերն իրավունք ունի ցանկապատելու, պարսպապատելու կամ այլ բաժանագծի միջոցով (սույն գլխում այսուհետ՝ բաժանագիծ) սահմանազատելու իրեն պատկանող հողամասը կամ վերականգնելու արդեն գոյություն ունեցող, սակայն մաշված կամ վնասված բաժանագիծը:
• Բաժանագիծն անցկացնելու հետ կապված ծախսերը հարևանները որոշում են փոխադարձ համաձայնությամբ։ Առանց մյուս հարևանի համաձայնության կատարված ծախսերը չեն հատուցվում։

   Սահմանակից կառույցների օգտագործում

• Հարևանները կարող են օգտագործել մեկը մյուսի բաժնային հողամասին հարող հատվածը՝ այնպես, որ չխոչընդոտի մյուսի իրավունքներին։
• Եթե գոյություն ունի ընդհանուր բաժնային սեփականություն, բոլոր հարևանները պարտավոր են հավասարաչափ մասնակցել պահպանման ծախսերին և օգտագործել այն առանց վնասելու մյուսին։

Կարևոր է հիշել․ Ճիշտ տեղեկացված լինելը և հարևանների հետ փոխադարձ հարգանքի պահպանումը օգնում է խուսափել վեճերից, ապահովել գույքի անվտանգությունն ու խաղաղ կյանքը Ձեր հողամասում։