Որպես փորձագետ կարող է հանդես գալ համապատասխան կրթություն, ունակություն, հմտություն կամ փորձ, իսկ օրենքով նախատեսված դեպքում` նաև որակավորում (թույլտվություն, լիցենզիա, արտոնագիր և այլն) ունեցող գործունակ ֆիզիկական անձը:

Անձը, որին հանձնարարված է փորձաքննություն կատարել, պարտավոր է ներկայանալ առաջին ատյանի դատարանի կանչով և օբյեկտիվ եզրակացություն տալ իրեն առաջադրված հարցերի վերաբերյալ:

Փորձագետն իրավունք ունի, եթե դա անհրաժեշտ է եզրակացություն տալու համար՝

1) ծանոթանալու գործի նյութերին.

2) մասնակցելու դատական նիստերին.

3) դատարանի թույլտվությամբ հարցեր տալու դատավարության մասնակիցներին.

4) խնդրելու դատարանին իրեն տրամադրել լրացուցիչ նյութեր:

Փորձագետն իրավունք ունի նաև՝

1) հրաժարվելու փորձաքննություն կատարելուց, եթե չի տիրապետում անհրաժեշտ գիտելիքների կամ հմտությունների.

2) մատուցված ծառայությունների համար ստանալու վճարում.

3) ստանալու իր կատարած ծախսերի փոխհատուցում:

Իրեն տրամադրված նյութերի անբավարարության դեպքում փորձագետը կարող է հրաժարվել եզրակացություն տալուց:

Նյութերի անբավարարության հիմքով փորձագետի` եզրակացություն տալուց հրաժարվելը պետք է պատճառաբանված լինի:

Դատարանն իրավունք ունի դատական տուգանք նշանակելու այն փորձագետի նկատմամբ, որ անհիմն հրաժարվում կամ խուսափում է փորձաքննություն նշանակելու մասին դատարանի որոշումը կատարելուց:

Փորձագետը Հայաստանի Հանրապետության քրեական օրենսգրքով սահմանված կարգով պատասխանատվություն է կրում ակնհայտ կեղծ եզրակացություն տալու համար:

ՀՀ քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի 44-րդ հոդված: