Iravaban.net-ը ուսումնասիրել է Հայաստանի Հանրապետության Ազգային ժողովում շրջանառության մեջ գտնվող «Կենդանիների նկատմամբ պատասխանատու վերաբերմունքի մասին» ՀՀ օրենքի նախագիծը (Պ-1131-01.08.2025-ՏՏԳՇ-011/0)։

• Նախագծով սահմանվում են կենդանիների նկատմամբ պատասխանատու վերաբերմունքի իրավական հիմքերը, ինչպես նաև կարգավորվում են կենդանիների պահման, խնամքի, բուծման, հաշվառման, ցուցադրության և առուվաճառքի հետ կապված հարաբերությունները։

Նախագծի ընդունմամբ նպատակադրվում է ապահովել կենդանիների բարեկեցությունն ու նրանց նկատմամբ մարդասիրական վերաբերմունքը՝ կանխելով դաժան կամ անպատասխանատու վերաբերմունքի դեպքերը։

Օրենքի նպատակն ու կիրառման շրջանակը

Նախագծի հիմնական նպատակն է պաշտպանել կենդանիներին դաժան վերաբերմունքից, խրախուսել կենդանիների հանդեպ մարդասիրական վերաբերմունքը և ձևավորել իրավական մեխանիզմներ՝ նրանց բարեկեցությունն ապահովելու համար։

Օրենքը տարածվում է.

• տնային կենդանիների,
• թափառող կենդանիների,
• ծառայողական, ցուցադրական, սպորտային և ժամանցային նպատակներով օգտագործվող կենդանիների վրա։

Միևնույն ժամանակ, այն չի տարածվում գյուղատնտեսական, որսորդական և վնասատու կենդանիների վրա։

Օրենքի հիմնական դրույթները

• Դաժան վերաբերմունքի արգելք. Օրենքով արգելվում է կենդանիների նկատմամբ դաժան վերաբերմունքի ցանկացած ձև՝ ներառյալ խեղդումը, կախումը, մտրակումը, թունավորումը, կենդանի վիճակում մաշկահանումը, մարտերի կազմակերպումը, բռնումը՝ մահվան պատճառ դառնալու եղանակով և նմանատիպ գործողությունները։
• Կենդանու պահողի պարտավորություններ. Կենդանու պահողը պարտավոր է ապահովել կենդանու առողջ կենսապայմանները, ճիշտ կերակրումը, բժշկական խնամքը, տեղաշարժի ազատությունն ու մաքրության պահպանումը։
• Կենդանու նույնականացում և հաշվառում. Շների և կատուների նույնականացումը պարտադիր է․ դրանք պետք է ունենան միկրոսխեմա և կենդանու անձնագիր։ Տվյալները կմտնեն միասնական հաշվառման բազա։
• Թափառող կենդանիների կարգավորում. Թափառող կենդանիների բռնումը թույլատրվում է միայն անվտանգ մեթոդներով։ Ստերջացումից հետո կենդանիները բաց են թողնվում իրենց բնական միջավայր կամ տեղավորվում են հատուկ կացարաններում։
• Կացարանների պահանջներ. Կառավարությունը կհաստատի կենդանիների կացարանների կառուցման, սանիտարական, սննդի և խնամքի նվազագույն չափանիշները։
• Կենդանիների ցուցադրություն և ժամանցային միջոցառումներ. Նման միջոցառումները հնարավոր են միայն տեղական ինքնակառավարման մարմնի թույլտվությամբ՝ կենդանիների բարեկեցությունը չվնասելու պայմանով։
• Ծառայողական կենդանիներ. Ծառայողական կենդանիների պատրաստումը և օգտագործումը կարող են իրականացնել միայն համապատասխան որակավորում ունեցող մասնագետներ՝ կենդանիների ֆիզիկական կամ հոգեբանական վնաս չպատճառելու սկզբունքով։
• Կենդանիների բուծման սահմանափակումներ. Արգելվում է հիվանդ կամ գենետիկ շեղումներով սերունդ առաջացնող կենդանիների բուծումը։
• Հասարակական վերահսկողություն. Օրենքը նախատեսում է հանրային վերահսկողության մեխանիզմ՝ քաղաքացիական հասարակության և կենդանիների պաշտպանության կազմակերպությունների մասնակցությամբ։

Պետական կառավարման և վերահսկողության համակարգ

Կենդանիների նկատմամբ պատասխանատու վերաբերմունքի ոլորտը համակարգելու են՝

• Տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարությունը,
• Էկոնոմիկայի նախարարությունը,
• Ներքին գործերի նախարարությունը։

• • Տեղական ինքնակառավարման մարմինները պարտավոր են իրականացնել թափառող կենդանիների բռնումը, կացարանների գործունեության ապահովումը և բնակավայրերում կենդանիների հաշվառման գործընթացի կազմակերպումը։

Ակնկալվող արդյունքները

• Կենդանիների նկատմամբ պատասխանատու վերաբերմունքի միասնական իրավական դաշտի ձևավորում։
• Թափառող կենդանիների հարցի արդյունավետ և մարդասիրական կարգավորում։
• Բնակչության շրջանում կենդանիների հանդեպ բարեկրթության և հասարակական պատասխանատվության մակարդակի բարձրացում։
• Կենդանիների բարեկեցության ապահովման պետական համակարգի ձևավորում։

Նախագծին կարող եք ծանոթանալ հետևյալ հղմամբ` տեղեկացնում է Iravaban.net-ը։