Պատվաստումից հետո կողմնակի ազդեցությունները, մասնավորապես՝ կորոնավիրուսի պատվաստումից հետո, մեծապես կախված են մարդու բացասական ակնկալիքներից։ Նման եզրակացության են եկել գիտնականները, որոնց հետազոտության արդյունքները հրապարակվել են Psychotherapy and Psychosomatics ամսագրում։
Այս մասին հայտնում է «ՌԻԱ Նովոստին»։
Աշխատանքի հեղինակները համոզված են եղել, որ պատվաստանյութերից կողմնակի ազդեցություններ լինելու վտանգը մեծանում է, եթե մարդը վախ է ապրում և նախապես կանխատեսում է բացասական հետևանքները։
«Մենք գիտենք, որ կողմնակի ազդեցությունների քանակը կախված է տարիքից, սեռից և պատվաստանյութի տեսակից: Բայց հիմա մենք նաև տեսնում ենք, որ կողմնակի ազդեցությունների վերաբերյալ մարդկանց ակնկալիքներն ինքնին նպաստում են դրանց առաջացմանը», – ասել է Օրհուսի համալսարանի պրոֆեսոր Լենա Վասյան:
Պատվաստվող անձինք, ովքեր ակնկալում են բարդ կողմնակի ազդեցություններ, ավելի հավանական է, որ իրենց ավելի վատ կզգան պատվաստումից հետո: Այս պահվածքը կարելի է վերագրել նոսեբո էֆեկտին:
Ի տարբերություն հայտնի պլացեբոյի էֆեկտի, որը ցույց է տալիս, թե ինչպես են բուժումից դրական ակնկալիքները ստիպում մարմնին դրականորեն արձագանքել կեղծիքին, օրինակ՝ իրական դեղամիջոցի փոխարեն կալցիումի հաբին, նոցեբո էֆեկտն աշխատում է հակառակը: Օրինակ, եթե պատվաստումից հետո մարդը նախապես տրամադրված է բարձր ջերմություն ունենալուն, ապա այդ կողմնակի ազդեցությունների հավանականությունը մեծանում է: «Եթե դուք ակնկալում եք, որ այն հիմա ցավ կպատճառի, ապա հենց ցավի ակնկալիքը կակտիվացնի ուղեղի այն հատվածներից շատերը, որոնք ներգրավվում են այն ժամանակ, երբ դուք իսկապես ցավ եք զգում», – ասել է Վասյան:
Նոսեբոյի ազդեցությունը նվազեցնելու ամենաարդյունավետ միջոցը, ըստ գիտնականի, մարդկանց խելամտորեն և բաց տեղեկացնելն է պատվաստանյութերի հատկությունների մասին։
«Եթե մարդկանց ասեք, որ պատվաստվածների 95%-ը կողմնակի ազդեցություն չունի, կտեսնեք, որ ավելի քիչ մարդիկ կտուժեն դրանցից»,- պարզաբանել է փորձագետը։
Պատվաստումը մնում է պաշտպանության ամենաանվտանգ ձևը։ Ռուսաստանի առողջապահության նախարարության ղեկավար Միխայիլ Մուրաշկոյի խոսքով՝ հիվանդների շրջանում պատվաստվածների մասնաբաժինը չորս տոկոս է։
