Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների նախագահ Ջո Բայդենն իր ելույթում գործածեց ցեղասպանություն եզրույթը։ Այս մասին տեղեկանում ենք Սպիտակ տան պաշտոնական էջից։
«Ամեն տարի այս օրը մենք հիշում ենք այն բոլոր կյանքերը, որոնք կորսվեցին Օսմանյան դարաշրջանի Հայոց ցեղասպանության ժամանակ և վերստին պարտավորվում ենք կանխել նման վայրագության կրկնությունը: Օսմանյան իշխանությունների կողմից Կոստանդնուպոլսում հայ մտավորականության և համայնքի ղեկավարների՝ 1915 թ.-ի ապրիլի 24-ի ձերբակալությունից հետո մեկուկես միլիոն հայեր տեղահանվեցին, կոտորվեցին կամ մահվան դատապարտվեցին: Մենք հարգում ենք Մեծ Եղեռնի զոհերի հիշատակը, որ տեղի ունեցածի սարսափները երբեք չկորսվեն պատմության մեջ: Եվ մենք հիշում ենք, որ միշտ զգոն մնանք ատելության քայքայիչ ազդեցության դեմ։
Ողջ մնացածներից շատերը ստիպված էին գտնել նոր տներ և սկսել նոր կյանքեր ամբողջ աշխարհում, այդ թվում ՝ ԱՄՆ-ում: Ուժով ու տոկունությամբ հայ ժողովուրդը գոյատևեց և վերակառուցեց իր համայնքը: Տասնամյակների ընթացքում հայ ներգաղթյալները անթիվ եղանակներով հարստացրել են Միացյալ Նահանգները, բայց նրանք երբեք չեն մոռացել այն ողբերգական պատմությունը, որը իրենց նախնիներից շատերին բերեց մեր ափերը: Մենք հարգում ենք նրանց պատմությունը: Մենք տեսնում ենք այդ ցավը: Մենք հաստատում ենք պատմությունը: Մենք դա անում ենք ոչ թե մեղադրելու համար, այլ վստահ լինելու համար, որ տեղի ունեցածը երբեք չկրկնվի:
Այսօր, երբ սգում ենք կորուստը, եկեք մեր հայացքը ուղղենք դեպի ապագա՝ դեպի այն աշխարհը, որը ցանկանում ենք կառուցել մեր երեխաների համար: Մոլեռանդության և անհանդուրժողականության ամենօրյա չարիքներից չաղտոտված մի աշխարհ, որտեղ հարգվում են մարդու իրավունքները, և որտեղ բոլոր մարդիկ ունակ են արժանապատվության և անվտանգության մեջ ապրել: Եկեք թարմացնենք մեր ընդհանուր վճռականությունը՝ կանխելու ապագա ոճրագործությունները աշխարհի ցանկացած կետում: Եվ եկեք հասնենք ապաքինման ու համերաշխության աշխարհի բոլոր մարդկանց համար:
Ամերիկացի ժողովուրդը հարգում է բոլոր այն հայերի հիշատակը, որոնք զոհվել են 106 տարի առաջ այս օրը սկսված Ցեղասպանության ժամանակ»,- ասված է Բայդենի ուղերձում։
Ինչպես արդեն հայտնել էինք, Bloomberg լրատվական գործակալությունը հայտնել էր, որ ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը հեռախոսազրույցում իր թուրք գործընկեր Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանին ասել էր, որ մտադիր է ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը։ Հաղորդվում էր, որ Բայդենը մտադիր է այդ կապակցությամբ հայտարարություն տարածել շաբաթ օրը՝ ապրիլի 24-ին։
Հիշեցնենք նաև, որ Սպիտակ տունը հաստատել էր, որ Բայդենը Ցեղասպանության հիշատակի օրը հանդես կգա հայտարարությամբ։
Սպիտակ տան մամուլի քարտուղարը հաստատել էր, որ ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենը հայտարարություն է անելու Օսմանյան կայսրությունում հայերի զանգվածային ջարդի կապակցությամբ, բայց չի ասել, թե կօգտագործի՞ «ցեղասպանություն» եզրույթը:
«Ես չեմ կարող որևէ բան կանխատեսել: Ես ակնկալում եմ, որ նախագահը հայտարարություն կանի Զոհերի հիշատակի օրը, բայց ես չեմ կարող հաստատել ոչինչ հայտարարության բովանդակության վերաբերյալ ձեր ենթադրությունների մասին», – ասել էր խոսնակը՝ ճեպազրույցի ժամանակ պատասխանելով լրագրողների հարցին։
Ավելի վաղ Wall Street Journal- ը հայտնել էր Բայդենի այս մտադրության մասին՝ հղում անելով ամերիկյան վարչակազմի աղբյուրներին:
Ըստ թերթի՝ Սպիտակ տան ղեկավարը ապրիլի 24-ին կարող է պաշտոնապես հայտարարել Ցեղասպանության ճանաչման վերաբերյալ իր որոշման մասին: Նշվում էր նաև, որ վերջնական որոշում դեռ կայացված չէ, և Բայդենը կարող է սահմանափակվել պաշտոնական հայտարարությամբ, որում չի լինի ցեղասպանության փաստի պաշտոնական ճանաչում:
Բայդենի նախորդը՝ հանրապետական Դոնալդ Թրամփը, 1915 թվականի իրադարձությունների մասին իր հայտարարություններում խուսափեց նշել «ցեղասպանություն» բառը: Բարաք Օբաման (2009-2017), որի վարչակազմում Բայդենը ծառայում էր որպես փոխնախագահ, նույնպես խուսափեց այս սահմանումից: 2019 թվականին ԱՄՆ Կոնգրեսը և Ներկայացուցիչների պալատն առաջին անգամ ընդունեցին բանաձևեր, որոնցում Օսմանյան կայսրությունում 1915 թվականի ողբերգությունը որակվեց որպես Հայոց ցեղասպանություն:
