Սևակի առեղծվածային մահը. սպանությո՞ւն, թե՞ պարզապես դժբախտ պատահար

«Լավագույն ազգը այն է, երևի, որ չի կամենում հսկա կայսրություն,
Լավագույն հավատն այն է, որ երբեք չի դառնում կրոն,
Լավագույն կապիկն աշխարհում մարդն է երևի,
Լավագույն մարդն էլ
Ներեցեք… Ես եմ:»
Պ. Սևակ

 

Պարույր Սևակը (Պարույր Ռաֆայելի Ղազարյան) հայ ականավոր բանաստեղծներից մեկն է, և, անկասկած, շատերի համար` լավագույնը:

 

Հայ մեծ բանաստեղծը ծնվել է 1924թ. հունվարի 24-ին, մահացել 1971թ. հունիսի 17-ին:

 

Մահվան մասին մի փոքր ավելի ուշ, իսկ այժմ ներկայացնենք Սևակի ստեղծագործական տարիների քաղաքական իրավիճակը:

 

Հայտնի փաստ է, որ այդ ժամանակաշրջանում (կոմունիստական տոտալիտար ռեժիմ) մշակույթը չէր կարող զուտ մշակույթ լինել. արվեստագետները ստիպված էին իրենց կամքին հակառակ ստեղծագործություններ ձոնել կոմունիստական կուսակցության առաջնորդներին և գործող կարգերին:

 

Մտավորականությունն այդ ժամանակաշրջանում օգտագործվում էր որպես գործիք, միջոց` երկրի առաջնորդի և կոմունիստական կուսակցության առավելությունները գովաբանելու և փառաբանելու համար:

 

Ինչպես և բոլորը, անմասն չմնաց նաև մեծ բանաստեղ Պարույր Սևակը:

 

Արդարության առջև չմեղանչելու համար պետք է նշել, որ Սևակը երկար ժամանակ ընդդիմանում էր, և երեևի սա էր նրա «դժբախտության» պատճառը:

 

Հաշվի առնելով այն, որ չենթարկվողները հատուցում էին կյանքով` Նաիրի Զարյանը խորհուրդ է տալիս Սևակին կոմունիստական կուսակցության կենտկոմի գլխավոր քարտուղարին նվիրված բանաստեղծություններ գրել, հակառակ դեպքում կարող է տեղի ունենալ անդառնալին….Չնայած նրան, որ Սևակը մի քանի բանաստեղծություններ է նվիրել ժամանակաշրջանի գործող կարգերին, բայց և այնպես գրողն այդպես էլ չկարողացավ սպանել իր մեջ արվեստագետին….

 

Երբ կտրվեց հայ մեծանուն գրողի կյանքի թելը:

 

1971-ի հունիսի 17-ին Պարույր Սևակը կնոջ ու 2 որդիների հետ դուրս եկավ հայրենի Չանախչի գյուղից, և ճանապարհին` Երասխավան գյուղից մի փոքր հեռու, մեքենան վթարվեց: Բանաստեղծն ու կինը՝ Նելլի Մենաղարաշվիլին, զոհվեցին, երեխաները փրկվեցին:
Սևակի մահվան առեղծվածն առ այսօր պատված է մշուշով:

 

Սպանությո՞ւն էր դա, թե՞ պարզապես դժբախտ պատահար, դժվար է ասել. ժամանակը մաքրել է բոլոր հետքերը:

 

Սևակի առեղծվածային մահվան մասին մի շարք գրքեր են գրվել, որոնցում հեղինակները յուրովի են մեկնաբանում գրողի մահը:

 

Աղբյուրը` Իրավաբան.net

Հետևեք մեզ Facebook-ում

  Պատուհանը կփակվի 6 վայրկյանից...   Փակել