Հայաստանցիները դժվարությամբ են դիմում առողջապահության ոլորտում իրավական պաշտպանության: «Սիրունյան» փաստաբանական գրասենյակի ղեկավար, իրավաբանական գիտությունների թեկնածու, դոցենտ Ալեքսանդր Սիրունյանը Իրավաբան.net-ի հետ զրույցում նշում է, որ խնդիրը իրավագիտակցության ոչ բարձր մակարդակն է: Այս և մյուս խնդիրների մասին Ա. Սիրունյանի հետ զրուցել ենք «Հայաստանյան իրավաբանական ընկերությունները» շարքի շրջանակներում:
-Պարոն Սիրունյան, ե՞րբ ստեղծվեց գրասենյակը:
-Գրասենյակը ստեղծվել է 2009 թվականին` դատախազությունից իմ հեռանալուց անմիջապես հետո: Հենց 2009-ին էլ արտոնագիր եմ ստացել: Ի դեպ, արտոնագիրը ստացել եմ սկզբունքորեն. այդ ժամանակ հնարավորություն կար առանց արտոնագրի, միայն նոտարով լիազորագիր ունենալու դեպքում դատարաններում պաշտպանություն իրականացնել, բայց ես սկզբունքորեն այն կարծիքին եմ, որ եթե դու այդ գործով ես զբաղվում, պիտի բարի լինես արտոնագիր ունենալու:
-Իսկ ինչու՞ դուրս եկաք դատախազական համակարգից:
-Կամավոր: Մի քիչ խանգարում էր իմ դասավանդման պրոցեսին, պաշտոնի նշանակում եղավ Արարատի դատախազությունում, նստավայրը Վեդիում էր: Համալսարանում դասավանդելու առումով համատեղել հնարավոր չէր: Համալսարանը գերադասելի էր հաստատ: Ես Ձեզ ասեմ մի շատ հետաքրքիր բան. Հայաստանի բոլոր իրավաբանները ասում են «Գնում եմ ֆակուլտետ», ապա հասականում են, որ գնում է ԵՊՀ իրավաբանական ֆակուլտետ, ոչ մի մասնագիտության դեպքում նման բան չկա: Ֆակուլտետում աշխատելը ամենաբարձր դատախազի պաշտոնում աշխատելուց բարձր բան է:
-Ձեր գրասենյակը իրավունքի ո՞ր ոլորտներում է մասնագիտացած:
-Զբաղվում ենք և քաղաքացիական, և քրեական գործերով, աշխատակիցների միջև այդ բաժանումը կա: Ես նախընտրում եմ քաղաքացիական իրավունքը, որովհետև այն շատ ճշգրիտ է` ի տարբերություն քրեական իրավունքի: Նույնիսկ ասեմ ավելին` քաղաքացիական իրավունքում չլուծված հարցեր չկան. մեր դատավորները տանջալից մեծ ճանապարհ են անցնում, երբ սկսում են հստակ գրված նորմերը ծռել: Այստեղ ամեն ինչ իր տեղում է, ամեն դեպքի համար իր դեղատոմսը կա:
-Եթե սխալ չեմ հիշում, ձեր գրասենյակը կարևոր տեղ է հատկացնում առողջապահական իրավունքին:
-Դա հոբբիի պես է: Մարդիկ այս ոլորտում իրավական պաշտպանության կարիքը չունեն: Խոհանոցում հարևանի հետ բողոքելուց լավ են, թե` գնացի բժշկի, խաբվեցի, բայց իրավական պաշտպանության չեն դիմում: Երևի իրավագիտակցության պակաս կա: Ի դեպ, հայտարարել ենք, որ առողջապահության իրավունքի հետ կապված գործերով իրավաբանական ծառայությունների վճարների մասին խոսելու ենք գործի արդյունքից հետո:
-Դուք զբաղվում եք նաև փոխնակ մայրերի, արտամարմնային բեղմնավորման հարցերով դոնորների հետ կապված իրավական ծառայությունների մատուցմամբ: Դաշտում , կարծես, ձեր գրասենյակն է հայտնի այս ոլորտում:
-Այդ հարցերով մենք ապահովում ենք կողմերի միջև կնքվող պայմանագրերը` համագործակցելով «Առողջ Միտք» կազմակերպության հետ («Առողջ միտք»-ը զբաղվում է անպտուղ զույգերի համար սերմնաբջիջների դոնորներ, փոխնակ մայրեր գտնելու հարցերով- հեղ.): Այդ պայմանագրերը բարդ ու ծավալուն են` 23-24 էջանոց:
-Այս դեպքերում ի՞նչ խնդիրներ են լինում` մարդու իրավունքների խախտումների վերաբերյալ:
-Մեր պայմանագրերի դեպքում չեն լինում խնդիրներ, բայց ընդհանուր առմամբ խնդիրներ շատ են լինում` ծնողներն են խաբվում, փոխնակ մայրերն են խաբվում: Հետո գալիս են մեզ մոտ` օգնություն ստանալու համար, ցույց են տալիս պայմանագիրը` գրված մեկ էջի վրա, որի կեսը միայն կողմերի անուններն են լինում, մյուս կեսին էլ` մոտավորապես հետևյալը. «Ռ-ն խոստացավ երեխա ունենալ, Ա-ն խոստացավ գումար վճարել»: Մեր կազմած պայմանագրերում ներառված են այնպիսի մանրուքներ, ինչպիսիք են, օրինակ, հղի կնոջ համար գոնե երկու շոր գնելը, հղի վիճակում քավորի տանը գորգ չլվալը, և այլն:
-Երբ այս թեմայով հոդված էի գրում, փոխնակ մայրեր, դոնորներ գտնելու գործով զբաղվող միջազգային գործակալությունները հատուկ տեղ ունեին Հայաստանի համար. նշվում էր, թե այստեղ լիբերալ օրենքներ են և այս գործով զբաղվող ընկերությունները, ի տարբերություն այլ երկրներում գործողների, տոլերանտ են համասեռամոլ զույգերի հանդեպ: Իսկապե՞ս այդպես է, ձեր միջոցով համասեռամոլ զույգեր ծնող դարձե՞լ են:
-Մեր միջոցով չի եղել, չի էլ կարող լինել, որովհետև մեր սրտով չէ դա: Ուզում են լիբերալներն ու տոլերանտները նեղանան, բայց ես ո՞նց կանեմ նման բան: Իսկ ընդհանրապես գիտեմ, որ անում էին: Ո՞վ էր անում, ո՞վ էր կազմակերպում, չգիտեմ: Եղել են դեպքեր:
-Այս ոլորտում վերջերս փոփոխություն արվեց և արգելվեց արտասահմանցիներին հայաստանցի փոխնակ մայրերի ծառայություններից օգտվել: Ի՞նչ տվեց դա:
-Արտասահմանցի կոչվածն էլ հայ է, 12 միլիոն հայից 10 միլիոնը Հայաստանում չէ ապրում: Ես չեմ հիշում, որ այլազգիներ դիմած լինեն: Բիզնեսի տեսանկյունից սա վատ էր, գործերի քանակը նվազել է` հենց այս մարդկանց շուկայից դուրս թողնելու հետևանքով: Իսկ մյուս առումներով, օրենսդիրը կիմանա, թե ինչու է լավ:
-Վերջին շրջանում հատկապես փաստաբանական համայնքում քննարկվում է իրավաբանական սխալի ապահովագրման ինստիտուտի ներդրման մասին: Ի՞նչ կարծիք ունեք սրա վերաբերյալ:
-Շատ լավ բան է, բայց նույնիսկ բժշկական ապահովագրություն չունենք, ի՞նչ իրավաբանական սխալի ապահովագրություն: Թեև, կարծում եմ, որ շուկայի զարգացման հետ դա էլ կզարգանա:
-Ձեր գրասենյակում քանի՞ փաստաբան է աշխատում, և ի՞նչ կարծիք ունեք բաժնետիրական կառավարման, փաստաբանական թիմերի խոշորացման մասին:
-Օրենքն ասում է` փաստաբանը կարող է իր գործունեությունն իրականացնել ցանկացած թույլատրված ձևով: Համաձայն են «պետ-ենթակա» ձևով աշխատել, թող այդպես աշխատեն, հավասար կերպով են ուզում կառավարել, թե մենակ աշխատել, որևէ խնդիր չկա:
Ես դեմ եմ գրասենյակների խոշորացմանը: Որովհետև ամեն ինչի խոշորը վատ է: Պարենի շուկայում մոնոպոլիաներ կարո՞ղ են լինել, այստեղ` ո՞չ:
Մենք չորս գործընկեր ենք, և երկու իրավաբան է աշխատում: Ընդ որում, սկսնակ իրավաբաններին պարտադիր ուղարկում ենք Փաստաբանական դպրոց, որ արտոնագիր ստանան ու առաջընթացի հնարավորություններ ունենան: Մենք մասնագիտական խանդ չունենք գործընկերների հանդեպ: Ավելին ասեմ` փող կիսել չունենք, իրար մեջ տոկոսով աշխատել չունենք, ամեն մեկն աշխատում է իր գործով, ամսվա վերջում հաշվում ենք, թե ջրի, հոսանքի համար, հավաքարարին ինչքան ենք փող տվել, այ դա կիսվում ենք: Մնացած դեպքերում ամեն մեկն իր համար, թեև գրասենյակի հիմնադիրը ես եմ:
– Ձեր գրասենյակի լոգոն բավականին տարբերվող և արտասովոր է, կասե՞ք `ինչպես ընտրվեց այն:
-2009-ին երբ գրասենյակը բացվում էր, իրավաբանական գրասենյակների գերակշռող մասի դեպքում լոգոները թուղթ-գրիչ էր, գիրք էր, մուրճ: Մենք որոշեցինք ինչ-որ բանով առանձնանալ, քանի որ նոր էինք շուկա մտնում: Վերցրցեինք կարմիր խաչը, որը բժշկության հետ բացարձակ կապ չունի: Բեռնի կոնվենցիայով` կարմիր խաչը համարվում է պաշտպանության նշան` պատերազմի ժամանակ: Իսկ անցյալ տարի որոշեցինք փոխել այդ լոգոն: 30 տարուց ավելի է` մենք ընտանիքով իտալական ֆուտբոլի երկրպագուներ ենք: Ու այն սրբություն է որդուս համար: Եթե դպրոցում ընկերները կամ «Բարսելոնա»-ին, կամ «Ռեալ»-ին են երկրպագում, Սիրունյան Սերգեյը միայն երկրպագում է իտալական «Յուվենտուս»-ին: Վերցրեցինք «Յուվենտուս»-ի լոգոյի ձվաձև գնդակը, այն դարձրեցինք վահան և մեր հին լոգոյից պահպանելով կարմիր և սպիտակ գույները, ստեղծեցին ներկայիս լոգոն:
Հարցազրույցը`Աստղիկ Կարապետյանի
Լուսանկարները` Ալեքսանդր Սարգսյանի
Նախագծի մտահղացման հեղինակ` Կարեն Զադոյան
Այս շարքի մյուս հարցազրույցներն են`
Մենք չենք ցանկանում, որ քաղաքացին անտեղի ծախս կատարի. Գուրգեն Մալխասյան
Իրավաբանական սխալի ապահովագրման ինստիտուտը պետք է կայանա Հայաստանում. Տարոն Սիմոնյան
«Դատավորները մտնում են փաստաբանական շուկա». Գևորգ Գյոզալյան
Եթե գործը վերցնում ես, պետք է մինչև վերջ տանես. «Մեժլումյան և Պետրոսյան» գրասենյակ
Ոչ մի երկրում իդեալական դատական համակարգ չկա, մեզ մոտ ևս. Լևոն Գևորգյան
Փաստաբանի աշխատանքում ամենակարևորը անհատական շփումներն են. Վարուժան Վարդանյան
Իրավաբանի մասնագիտությունը նաև պարտավորեցնում է բարոյական առումով. Գրիգոր Մինասյան
Իրավաբանական ընկերություններում կարևորը մարդիկ են. Սեդրակ Ասատրյան
«ԱրՆի» փաստաբանական գրասենյակն առաջինն է հաղթել ՄԻԵԴ-ում դատական գործն ընդդեմ Հայաստանի
Փաստաբանական ինստիտուտի զարգացմանը խոչընդոտում սոցիալ-տնտեսական վիճակը
«Ընկերությունը պատվիրատուների խնդիրները լուծում է միայն իրավական ճանապարհով». Արա Զոհրաբյան
«ԼեգալԼաբ»-ի իրավաբանները որոշել են ոլորտում աշխատանքային մշակույթ զարգացնել
«Գործը ստանալիս` թիմով ենք աշխատում, թիմով ենք պատասխանատու». իրավաբանական ընկերության համահիմադիր
Իրավական պետության գաղափարը բոլորին օրենքի առաջ հավասարազոր տեսնելն է
