«Ապօրինի ծագում ունեցող գույքի բռնագանձման մասին» ՀՀ օրենքը նպատակ ունի պաշտպանել հասարակական և պետական շահերը՝ կանխելով գույքի կուտակումն այնպիսի աղբյուրներից, որոնք չեն հիմնավորվում օրինական եկամուտներով։ Օրենքով հստակ սահմանվում է, թե որ գույքը համարվում է ապօրինի ծագում ունեցող և որոնք են օրինական եկամտի աղբյուրները։ Այս կարգավորումները կարևոր են յուրաքանչյուր քաղաքացու համար, քանի որ դրանք ոչ միայն ապահովում են թափանցիկություն գույքի ձեռքբերման և օգտագործման հարցում, այլ նաև հանդիսանում են կարևոր գործիք կոռուպցիայի դեմ պայքարում։

Ո՞րն է համարվում ապօրինի ծագում ունեցող գույք

Ապօրինի ծագում ունեցող է համարվում այն գույքը (մեկ միավոր, մի քանի միավոր կամ գույքի բաժին), որի ձեռքբերումը օրենքով սահմանված կարգով չի հիմնավորվում օրինական եկամուտներով։ Սա վերաբերում է ինչպես օրենքի ուժի մեջ մտնելուց հետո, այնպես էլ դրանից առաջ ձեռք բերված գույքին։ Նույնը վերաբերում է այդպիսի գույքի օգտագործումից ստացված եկամուտներին (պտուղներ, արտադրանք, շահույթ):

Օրինական եկամուտներ

Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքի 1277-րդ հոդվածի համաձայն որոշված կիրառելի իրավունքի նորմերի պահպանմամբ, Հայաստանի Հանրապետության դրամով, արտարժույթով, կրիպտոակտիվով կամ բնամթերային (ոչ դրամական) ձևով ստացված եկամուտներն առանց հարկերի և պարտադիր վճարների, այդ թվում՝

• Աշխատանքի վարձատրությունը կամ դրան հավասարեցված վճարումները,
• Գրականության, արվեստի կամ գիտական աշխատանքի օգտագործման կամ օգտվելու իրավունքի համար ցանկացած հեղինակային իրավունքից, ցանկացած արտոնագրից, ապրանքային նշանից, նախագծից կամ մոդելից, պլանից, գաղտնի բանաձևից կամ գործընթացից, էլեկտրոնային հաշվողական մեքենաների և տվյալների բազայի համար ծրագրերի կամ արդյունաբերական, առևտրային, գիտական սարքավորումներ օգտագործելու կամ օգտվելու համար իրավունքի կամ արդյունաբերական, տեխնիկական, կազմակերպական, առևտրային, գիտական փորձի վերաբերյալ տեղեկություն տրամադրելու համար ստացվող հատուցումը (ռոյալթի) և հեղինակային վարձատրությունը,
•  Ստացված փոխառությունները (վարկերը),
•  Տրված փոխառությունների դիմաց ստացված տոկոսը և այլ հատուցում,
• Շահաբաժինները,
• Խաղատներում, շահումով խաղերում ստացված շահումները,
• Մրցույթների, վիճակախաղերի և մրցումների մրցանակները,
• Նվիրատվությամբ կամ օգնությամբ ստացված գույքը և դրամական միջոցները,
• Ժառանգությամբ ստացված գույքը և դրամական միջոցները,
• Ապահովագրական հատուցումները,
• Ձեռնարկատիրական գործունեությունից ստացված եկամուտը,
• Գույքն օտարելուց ստացված եկամուտը,
• Վարձակալության դիմաց ստացված վճարները,
• Միանվագ վճարները,
• Գույքային իրավունքներից ստացված եկամուտը,
• Քաղաքացիաիրավական այլ պայմանագրերից եկամուտները,
• Կենսաթոշակը,
• Գյուղատնտեսական արտադրանքի իրացումից ստացված եկամուտը։

Կարևոր է իմանալ․

• Ապօրինի ծագում ունեցող գույքը ենթակա է բռնագանձման, եթե չի ապացուցվում օրինական եկամուտների աղբյուրը։
• Օրինական եկամուտների աղբյուրների ճշգրիտ ցուցակը կարևոր է քաղաքացիների համար, որպեսզի նրանք հասկանան՝ որ եկամուտներն են համարվում օրինական և կարող են հիմնավորել գույքի ծագումը։
• Կրիպտոակտիվներն ու խաղային շահումները ևս օրինական եկամտի աղբյուր կարող են հանդիսանալ, եթե դրանք ստացվել են օրենքով սահմանված կարգով։

Հավելյալ տեղեկությունների համար կարող եք այցելել Իրավաբան.net մասնագիտական առցանց մեդիա։

Ծանուցում. սույն նյութը պատրաստված է միայն իրավական իրազեկման նպատակով և չի հանդիսանում իրավաբանական խորհրդատվություն։ Կոնկրետ իրավիճակներում իրավաբանական խորհրդատվություն ստանալու համար անհրաժեշտ է դիմել մասնագետի։