«Պետական կենսաթոշակի մասին» ՀՀ օրենքը սահմանում է, թե ովքեր կարող են օգտվել կենսաթոշակից, ինչ տեսակներ են դրանք և ինչ պայմաններով է նշանակվում տարիքային աշխատանքային կենսաթոշակը։

Կենսաթոշակները վճարվում են Հայաստանի Հանրապետության պետական բյուջեի միջոցներից։ Կենսաթոշակային ոլորտի պետական կառավարման լիազոր մարմինը սահմանվում է Կառավարության կողմից։

Ովքե՞ր ունեն կենսաթոշակ ստանալու իրավունք

Կենսաթոշակի իրավունք ունեն․

• ՀՀ քաղաքացիները,
• ՀՀ երկքաղաքացիները,
• օտարերկրյա քաղաքացիները,
• քաղաքացիություն չունեցող անձինք,
• փախստականի կարգավիճակ ունեցող անձինք։
• Օտարերկրյա քաղաքացին կամ քաղաքացիություն չունեցող անձը պետք է ունենա ՀՀ-ում բնակվելու իրավունք և հաշվառված լինի ՀՀ բնակչության պետական ռեգիստրում։
• ՀՀ երկքաղաքացին կենսաթոշակ կարող է ստանալ ՀՀ-ում հաշվառված լինելու ժամանակահատվածում։

• Փախստականի կարգավիճակ չունեցող օտարերկրացին իրավունք ունի ստանալ կենսաթոշակ, եթե չի ստանում այն պետությունից, որի քաղաքացին է։

Կենսաթոշակ ստանալու համար անհրաժեշտ է դիմել կենսաթոշակ նշանակող համապատասխան ստորաբաժանում։

• Եթե անձը միաժամանակ ունի տարբեր կենսաթոշակների իրավունք, ապա նա կարող է ընտրել միայն մեկը։

Որո՞նք են կենսաթոշակի տեսակները

Օրենքով սահմանվում են հետևյալ տեսակները․

Աշխատանքային կենսաթոշակ

• տարիքային,
• արտոնյալ պայմաններով,
• երկարամյա ծառայության,
• հաշմանդամության,
• կերակրողին կորցնելու դեպքում,
• մասնակի։

Զինվորական կենսաթոշակ

• երկարամյա ծառայության,
• հաշմանդամության,
• կերակրողին կորցնելու դեպքում։

Տարիքային աշխատանքային կենսաթոշակ

• Սահմանվում է 63 տարին լրացած անձանց, ովքեր ունեն առնվազն 10 տարվա աշխատանքային ստաժ։
• Եթե անձը ունի առնվազն 35 տարվա ստաժ և չի աշխատում, կարող է կենսաթոշակ ստանալ մեկ տարի շուտ՝ մինչև 62 տարեկան դառնալը։
• Կենսաթոշակ նշանակելու դիմումը կարելի է ներկայացնել ցանկացած ժամանակ։
• Տարիքային կենսաթոշակը նշանակվում է ցմահ, բայց ոչ ավելի քան օրենքով սահմանված կարգով կենսաթոշակ ստանալու իրավունք դադարեցնելը։

Կարևոր է իմանալ

• Կենսաթոշակի իրավունք ունենալու համար ոչ միայն քաղաքացիությունը, այլև ՀՀ-ում բնակության փաստը կարևոր նշանակություն ունի։
• Տարիքային աշխատանքային կենսաթոշակը հիմնականում սահմանվում է 63 տարեկանից, բացառությամբ երկարամյա ստաժ ունեցող անձանց։

Հավելյալ տեղեկությունների համար կարող եք այցելել Իրավաբան.net մասնագիտական առցանց մեդիա։

Ծանուցում. սույն նյութը պատրաստված է միայն իրավական իրազեկման նպատակով և չի հանդիսանում իրավաբանական խորհրդատվություն։ Կոնկրետ իրավիճակներում իրավաբանական խորհրդատվություն ստանալու համար անհրաժեշտ է դիմել մասնագետի։