Իրավական ակտերի նախագծերի հրապարակման միասնական կայքում ՀՀ առողջապահության նախարարության կողմից հրապարակվել է «Առողջության համապարփակ ապահովագրության մասին» ՀՀ օրենքի նախագիծը։ Iravaban.net–ը ուսումնասիրել և ներկայացնում է ներածական վերլուծություն օրենքի նպատակների, ծածկույթի ենթակա բնակչության խմբերի, ապահովագրական փաթեթի շրջանակի, ապահովագրավճարների մեխանիզմի և համակարգի փուլային ներդրման վերաբերյալ:

Օրենքի հիմնական նպատակը

Օրենքի նպատակն է ապահովել քաղաքացիների առողջության պահպանման սահմանադրական իրավունքի արդյունավետ իրականացումը, բարելավել առողջության ցուցանիշները, նվազեցնել հիվանդացության և մահացության ցուցանիշները, աջակցել սոցիալական համերաշխության միջավայրի ձևավորմանը, բարձրացնել բժշկական օգնության հասանելիությունը և որակը, ինչպես նաև ապահովել առողջապահական համակարգի կայունությունը:

Ապահովագրական փաթեթը և ծառայությունների շրջանակը

Ապահովագրական փաթեթն ընդգրկում է բժշկական օգնության և սպասարկման ծառայությունների լայն շրջանակ:

Ներառված ծառայությունները`

• Կանխարգելիչ ծառայություններ– պարտադիր նախապայման է ապահովագրական փաթեթից օգտվելու համար (բացառությամբ շտապ և անհետաձգելի բժշկական օգնության);
• Խորհրդատվական, ախտորոշիչ և բուժական ծառայություններ։
• Հիվանդանոցային և արտահիվանդանոցային ծառայություններ։
• Շտապ բժշկական օգնությունև տեղափոխում։
• Քրոնիկ հիվանդությունների շարունակական հսկողություն։
• Դեղեր և բժշկական պարագաներ։
• Վերականգնողական բուժում։
• Պրոթեզներ և մետաղական կոնստրուկցիաներ։

Ապահովագրական փաթեթում ներառվում են առավելապես այն հիվանդությունների և վիճակների կանխարգելման, բուժման և հսկողության ծառայությունները, որոնք Հայաստանի Հանրապետությունում հանդիսանում են հիվանդացության, մահացության կամ հաշմանդամության հիմնական պատճառներ:

Որոշ ծառայությունների համար կարող է սահմանվել համավճար, որը չի կարող գերազանցել ծառայության գնի 50%-ը:

Պետության կողմից ապահովագրվող խմբեր

Օրենքի նախագիծը սահմանում է բնակչության հետևյալ խմբերը, որոնց համար ապահովագրավճարն ամբողջությամբ վճարվում է պետական բյուջեից.

• Մինչև 18 տարեկան երեխաներև առանց ծնողական խնամքի մնացած մինչև 26 տարեկան սովորողներ։
• 65 և բարձր տարիքի անձինք։
• Հաշմանդամություն ունեցող անձինք։
• Չեռնոբիլի ատոմակայանի վթարի վերացման աշխատանքների մասնակիցներ։
• Զինծառայողներ և նրանց հավասարեցված անձինք, նրանց ընտանիքների անդամներ, երկարամյա ծառայության կամ հաշմանդամության զինվորական կենսաթոշակ ստացող նախկին զինծառայողներ։
• Մինչև երկու տարեկան երեխա խնամող մայրեր (որդեգրողներ)։
• Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի մասնակիցներև նրանց հավասարեցված անձինք, բռնադատվածներ
• Ընտանիքի սոցիալական գնահատման և սոցիալական աջակցության համակարգում հաշվառված անձինք։

Ապահովագրավճարների մեխանիզմը

Ապահովագրավճարի դրույքաչափը տարեկան կարող է կազմել 120,000-164,400 ՀՀ դրամ (ամսական 10,000-13,700 ՀՀ դրամ) և յուրաքանչյուր տարվա համար հաստատվում է պետական բյուջեի մասին օրենքով:

Ապահովագրավճարի վճարման պարտավորություն ունեցող խմբեր՝

• Վարձու աշխատողներ– ապահովագրավճարի 100% (գործատուն հանդիսանում է հարկային գործակալ)։
• Անհատ ձեռնարկատերեր և նոտարներ– ապահովագրավճարի 100%։
• Վարձակալական վճար, տոկոս, շահաբաժին, ռոյալթի ստացողներ, ՔՊ պայմանագրային աշխատողներ– ապահովագրավճարի 100%։
• Գյուղատնտեսական գործունեությամբ զբաղվողներ– ապահովագրավճարի 80%։
• Փոխկապակցված անձինք– ապահովագրավճարի 80%։

Ապահովագրական համակարգի փուլային ներդրումը

Օրենքի նախագիծը նախատեսում է համակարգի փուլային ներդրում, որը կախված է օրենքի պաշտոնական հրապարակման օրվանից:

Առաջին փուլ (պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող տարվա հունվարի 1-ից, ըստ Կառավարության նիստում  ՀՀ ֆինանսների նախարարի հայտարարության նախատեսվում է սկսել 2026թ.-ից՝ Iravaban.net)՝

• Պետության կողմից ապահովագրվող խմբերը (11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին, 2-րդ, 3-րդ, 4-րդ, 8-րդ, 9-րդ և 10-րդ կետերով սահմանված խմբեր)։
• Բարձր եկամուտ ունեցող վարձու աշխատողներ (ամսական >200,000 դրամ ապահովագրավճարի հաշվարկման բազա ունեցողներ)։
• Բարձր եկամուտ ունեցող անհատ ձեռնարկատերեր և այլ եկամուտ ստացողներ (տարեկան >2,400,000 դրամ ապահովագրավճարի հաշվարկման բազա ունեցողներ)։
• Ազդակիր բնակավայրերի բնակիչներ։

Երկրորդ փուլ (պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող երկրորդ տարվա հունվարի 1-ից)՝

• Ցածր և միջին եկամուտ ունեցող վարձու աշխատողներ (ամսական ≤200,000 դրամ ապահովագրավճարի հաշվարկման բազա ունեցողներ)։
• Ցածր և միջին եկամուտ ունեցող անհատ ձեռնարկատերեր և այլ եկամուտ ստացողներ (տարեկան ≤2,400,000 դրամ ապահովագրավճարի հաշվարկման բազա ունեցողներ)։

Երրորդ փուլ (պաշտոնական հրապարակման օրվան հաջորդող երրորդ տարվա հունվարի 1-ից)՝

• Մինչև երկու տարեկան երեխա խնամող մայրեր (11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 6-րդ կետ)։
• Ընտանիքում 3+ անչափահաս երեխաներ ունեցող ծնողներից մեկը (11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 7-րդ կետ)։
• Գյուղատնտեսական անհատական գործունեությամբ զբաղվողներ (11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 14-րդ կետ)։
• Փոխկապակցված անձինք (11-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 15-րդ կետ)։

Օրենքի նախագծի 47-րդ հոդվածի 4-րդ մասի համաձայն, բոնուսային համակարգը (առողջ ապրելակերպի խրախուսման նպատակով) կսկսի գործել 2029թ. հունվարի 1-ից: