Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև հաղորդակցության բացումը կարող է ելակետ դառնալ Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունը պատմության մեջ թողնելու համար, Բաքուն պատրաստ է դրան: Այս մասին հայտարարել է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը՝ կիրակի ընդունելով ԵԱՀԿ գործող նախագահ, Շվեդիայի արտաքին գործերի նախարար Էն Լինդին:
«Մենք արդեն սկսել ենք բանակցությունները Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև հաղորդակցության բացման վերաբերյալ: Սա նոյեմբերի 10-ին ստորագրված եռակողմ հայտարարության մի մասն է: Բանակցությունների մի քանի փուլեր արդեն տեղի են ունեցել տարբեր մակարդակներում. Ամբողջովին թերթեք պատերազմի էջը և թողեք այն պատմության մեջ», – ասել է Ալիևը։
Ըստ նրա, կապի բացումը կօգնի ողջ տարածաշրջանին, դինամիկա կհաղորդի տարածաշրջանային համագործակցությանը և նոր հնարավորություններ կբացի:
«Դա կարող է հանգեցնել հնարավոր համագործակցության շատ ոլորտներում: Ես արդեն բացահայտ ասել եմ, որ Ադրբեջանը պատրաստ է դրան», – ավելացրել է նա: Ըստ Ադրբեջանի նախագահի ՝ պատերազմից հետո չորս ամիսները «ցույց են տալիս երկու կողմերի կամքը ՝ փակելու այս էջը և ուշադրություն դարձնելու ապագային»:
Իր հերթին, Լինդը շեշտել է, որ ԵԱՀԿ-ն «կքննարկի այն, թե ինչ կարող է անել հակամարտության լուծմանը նպաստելու համար»: Նա նշել է, որ միջազգային իրավունքի, մարդու իրավունքների, հումանիտար իրավունքի, խաղաղության և անվտանգության այս համատեքստում առաջնահերթությունը կա:
Հիշեցնենք, որ 2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ին ադրբեջանական կողմը մարտական գործողություններ է սկսել Լեռնային Ղարաբաղում և օկուպացրել է դրա մեծ մասը, այդ թվում՝ Շուշի քաղաքը։
Նոյեմբերի 9-ին ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը, ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը և Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը համատեղ հայտարարություն ընդունեցին սեպտեմբերի 27-ից սկսած ռազմական գործողությունների դադարեցման վերաբերյալ։
Եռակողմ հայտարարության մեջ մասնավորապես նշվում է, որ մինչև նոյեմբերի 15-ը Ադրբեջանին է վերադարձնում Քելբաջարը (ավելի ուշ այդ ժամկետը 10 օրով երկարաձգվեց-խմբ.), մինչև նոյեմբերի 20-ը՝ Աղդամի շրջանը, մինչև դեկտեմբերի 1-ը՝ Լաչինի շրջանը` թողնելով միջանցք 5 կմ լայնությամբ, որը ապահովելու է Հայաստանի կապը, սակայն չի շոշափելու Շուշին։
Բացի այդ, շփման գծի երկայնքով Լեռնային Ղարաբաղում և Լաչինի միջանցքում հաստատվում են ռուսական խաղաղապահ ուժեր 1960 զինվորականի չափով, հրազենային զենքով, 90 զրահատրանսպորտային և 380 ավտոմեքենաներով և հատուկ տեխնիկայով։ Խաղաղապահները մնում են հինգ տարի ժամանակով` ավտոմատ երկարացման հնարավորությամբ, եթե հաջորդ հինգ տարվա համար կողմերը ժամկետի լրանալուց վեց ամիս առաջ չեն հայտարարում այս դրույթի կիրառությունը դադարեցնելու մասին։
Նշվում է նաև, որ ներքին տեղահանվածները և փախստականները վերադառնում են ԼՂ և հարակից շրջաններ, իրականացվում է ռազմագերիների փոխանակություն և մյուս պահվող անձանց փոխանակություն, ապաարգելափակվում են բոլոր տնտեսական և տրանսպորտային կապերը տարածաշրջանում։
