Ոչ ոք չպետք է ենթարկվի խոշտանգումների կամ անմարդկային կամ նվաստացնող վերաբերմունքի կամ պատժի:

Մարդու իրավունքների և հիմանարար ազատությունների մասին Եվրոպական կոնվենցիայի 3-րդ հոդվածում ամրագրված այս արգելքը բացարձակ է և դրանից որևէ շեղում չի նախատեսվում:

Կոնվենցիան թեև արգելում է խոշտանգումն ու դաժան, անմարդկային վերաբերմունքը, բայց և այնպես չի տալիս դրանց սահմանումը, այսինքն, անհասկանալի է, թե որ վերաբեմունքը պետք է որակել որպես խոշտանքում, որը անմարդկային կամ դաժան վերաբերմունք:

Նշենք, որ այս հարցն իր լուծումն է ստանում Մարդու իրավունքների Եվրոպական դատարանի դատական նախադեպերի շնորհիվ: Ամեն անգամ քննելով այս կամ այն պետության դեմ ուղղված հայցը, Եվրոպական դատարանը մեկնաբանում է Կոնվենցիայի համապատասխան հոդվածը:

Վերջինիս փոխանցմամբ` խոշտանգման հասկացությունը առավել հստակ տրվել է Իռլանդյան ընդդեմ Միացյալ Թագավորության գործով (Ireland v. the United Kingdom, Judgment of 1 January, 1978):

Վեր նշված գործի համաձայն` խոշտանգում և անմարդկային վերաբերմունք է համարվել Միացյալ Թագավորության կողմից կալանքի տակ գտնվող Իռլանդիայի քաղաքացիների նկատմամբ կիրառված հետևյալ հինգ մեթոդների համակցությունը`

ü հարցաքննվողներին քնելու հնարավորությունից զրկելը,

ü նրանց նկատմամբ աղմուկի կիրառումը,

ü նրանց միայն հացով և ջրով սնելը,

ü հարցաքննությունը խոր զնդանում կատարելը, ուր հարցաքննվողի գլխավերևում բացվում է նող զնդանի կափարիչը,

ü հարցաքննվողներին պատին գամված, վերջույթները լայն տարածած վիճակում ժամերով կանգնեցնելը:

Եվրոպական դատարանի մեկ այլ` Կուրտն ընդդեմ Թուրքիայի (Kurt v. Turkey, Judgment of 25 May 1998) գործով անմարդկային վերաբերմունք է համարվել անհայտ կորած որդու մասին պետության կողմից մորը որևէ տեղեկություն չհայտնելը, ինչ պատճառել է վերջինիս հոգեկան անհանգստություն:

Իրավաբան.net