.png)
Քաղաքացիական դատավարությունում, եթե գործով քննությունն իրականացվում է դատաքննության նախապատրաստության փուլով, ապա հայցվորն իրավունք ունի փոխելու հայցի հիմքը և առարկան, ավելացնելու կամ նվազեցնելու հայցային պահանջների չափը մինչև առաջին ատյանի դատարանում գործով դատաքննության սկսվելը: Հայցվորը հայցից կարող է հրաժարվել առաջին ատյանի դատարանում մինչև դատաքննության ավարտը:
ՀՀ Քաղաքացիական դատավարության օրենսգրքի մեկ այլ հոդվածում նշվում է, որ հայցվորի կողմից հայցի հիմքը կամ առարկան կարող է փոփոխվել մինչև դատաքննություն նշանակելը: Դատարանը կարող է թույլ չտալ նման փոփոխությունը, եթե այն բերում է հայցի էության փոփոխության: Հայցի հիմքը կամ առարկան կարող է փոփոխվել գործը քննող դատարանի առարկայական ընդդատության սահմաններում:
«Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքը սահմանում է, որ նույն իրավական ակտի ընդհանուր և հատուկ մասերի միջև հակասության դեպքում գործում են ընդհանուր մասի դրույթները: Այս պարագայում ընդհանուր մասի նորմը նախատեսում է ավելի երկար ժամկետ՝ մինչև դատաքննություն սկսվելը:
Բացի այդ «Իրավական ակտերի մասին» ՀՀ օրենքը սահմանում է նաև, որ հավասար իրավաբանական ուժ ունեցող նորմատիվ իրավական ակտերի կամ նույն իրավական ակտի տարբեր մասերի միջև հակասության դեպքում պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմինները ֆիզիկական ու իրավաբանական անձանց հետ հարաբերություններում պետք է կիրառեն ֆիզիկական և իրավաբանական անձանց համար նախընտրելի նորմատիվ իրավական ակտը կամ դրա մասը:
Հետևաբար, հայցի հիմքը և առարկան փոխելու, հայցային պահանջների չափը ավելացնելու կամ նվազեցնելու իրավունքը քաղաքացիական դատավարությունում կարելի է իրացնել մինչև առաջին ատյանի դատարանում գործով դատաքննության սկսվելը:
ՀՀ Վարչական դատավարության օրենսգիրքը այս հարցը կարգավորում է հստակ: Օրենսգիրքը սահմանում է, որ հայցվորը հայցի հիմքը և (կամ) առարկան կարող է փոփոխել նախնական դատական նիստի ընթացքում կամ դատաքնննություն նշանակելու մասին վարչական դատարանի որոշումը ստանալուց հետո՝ յոթնօրյա ժամկետում:
