Առողջապահության նախարար Անահիտ Ավանեսյանը սեպտեմբերի 13-ին հրաման է ստորագրել, որով սահմանվել է սննդային նյութերի պրոֆիլավորումը։

Iravaban.net-ը հայտնում է, որր հրամանում մասնավորապես ասվում է՝

1.ՍՆՆԴԱՅԻՆ ՆՅՈՒԹԵՐԻ ՊՐՈՖԻԼՆԵՐԻ ՈՐՈՇՈՒՄԸ

1. Սննդային նյութերի պրոֆիլների որոշումը – հիվանդությունների կանխարգելման և առողջության խթանման նպատակով սննդային նյութերի
բաղադրությանը համապատասխան սննդամթերքի դասակարգման գիտություն է:

Սննդային նյութերի պրոֆիլավորումը ընդունվում է Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության կողմից, որպես օժանդակ մեխանիզմ լայն կիրառման նպատակով և հանդիսանում է կարևորագույն գործիք երեխաներին ուղղված սննդամթերքի մարքետինգի սահմանափակման համար: Սննդային նյութերի պրոֆիլների որոշումը թույլ է տալիս տարբերակել սննդամթերքները և ոչ ալկոհոլային ըմպելիքները, որպես առողջ կամ անառողջ սննդակարգի բաղադրիչ:

Սննդային նյութերի պրոֆիլները որոշվում են համաձայն սննդային նյութերի պրոֆիլների մոդելի` համաձայն աղյուսակի:

2.ՍՆՆԴԱՅԻՆ ՆՅՈՒԹԵՐԻ ՊՐՈՖԻԼՆԵՐԻ ՄՈԴԵԼԸ

2. Սննդային նյութերի պրոֆիլների մոդելը օգտագործվում է երեխաներին ուղղված սննդամթերքի մարքետինգը սահմանափակելու նպատակով։ Որոշելու համար, արդյոք տվյալ սննդամթերքի մարքետինգը թույլատրելի է երեխաների համար, անհրաժեշտ է.

1) Որոշել, թե որ կատեգորիային է պատկանում սննդամթերքը: Որոշ դեպքերում դա ակնհայտ է, ելնելով կատեգորիայի անվանումից (օրինակ՝ հացահատիկային չոր նախաճաշեր, յոգուրտ): Մյուս դեպքերում հարկ կլինի ստուգել «Տվյալ կատեգորիայում ներառված արտադրանք» և «Տվյալ կատեգորիայում չներառված արտադրանք» սյունակները և /կամ ապրանքների մաքսային ծածկագիրը:

2) Ապրանքը որոշակի կատեգորիային դասելուց հետո դրա սննդային արժեքը պետք է գնահատվի համաձայն տրված շեմային արժեքների: Որպեսզի թույլատրելի լինի տվյալ արտադրանքի մարքետինգը, դրա մեջ պարունակվողհամապատասխան նյութերի արժեքները չպետք է գերազանցեն տվյալ կատեգորիայի ապրանքների համար 100 գ/մլ-ի համար սահմանված շեմային արժեքները: Օրինակ՝ «Հացահատիկային չոր նախաճաշեր» կատեգորիայի մեջ ներառված արտադրանքում ճարպերի, շաքարների կամ աղի քանակները չպետք է գերազանցեն աղյուսակում նշված շեմային արժեքները:

3) Սննդամթերքները, հնարավորության դեպքում, պետք է գնահատվեն այն տեսքով, որով դրված են վաճառքի, կամ (անհրաժեշտության դեպքում) դրանց վերականգնված տեսքով՝ համաձայն արտադրողի հրահանգների:

4) Եթե նախատեսվում է երկու կամ ավելի կատեգորիաներից բաղկացած ռեստորանային, այդ թվում արագ սպասարկման սննդի օբյեկտների և առաքվող ճաշատեսակների մարքետինգը, ապա սննդային նյութերի շեմային արժեքների համապատասխանությունը պետք է ստուգվի ըստ ճաշատեսակի յուրաքանչյուր բաղադրիչի:

3.ՀԻՄՆԱԿԱՆ ԵԶՐՈՒՅԹՆԵՐ

3. Օգտագործվող հիմնական եզրույթներն են.

1) Ընդհանուր ճարպեր. եզրույթը վերաբերում է սննդամթերքի մեջ ընդհանուր ճարպի պարունակությանը և ներառում է երեք խմբի ճարպաթթուներ՝ հագեցած ճարպաթթուներ, մոնոչհագեցած ճարպաթթուներ և պոլիչհագեցած ճարպաթթուներ:

2) Ընդհանուր շաքարներ. եզրույթը վերաբերում է սննդամթերքի մեջ ընդհանուր շաքարի պարունակությանը և ներառում է ամբողջական մրգերի և բանջարեղենի մեջ պարունակվող սեփական շաքարները, կաթնային շաքարը (լակտոզ և գալակտոզ), բոլոր լրացուցիչ մոնոսախարիդները և դիասախարիդները, որոնք ավելացվել են արտադրողների, խոհարարների կամ սպառողների կողմից, ինչպես նաև շաքարները, որոնք բնական կերպով առկա են մեղրի, օշարակների և մրգահյութերի մեջ:

3) Ավելացված շաքար. Սննդային պրոֆիլի տվյալ մոդելի նպատակների համար օգտագործվում է «ավելացված շաքար» տերմինը, քանի որ այս տերմինը առկա է արտադրանքի կազմի աղյուսակներում: Տվյալ փաստաթղթում այս տերմինը վերաբերում է արտադրողների, խոհարարների կամ սպառողների կողմից սննդամթերքին և ըմպելիքներին ավելացվող բոլոր մոնոսախարիդներին և դիսախարիդներին, արտադրանքի պատրաստման կամ վերամշակման ընթացքում: Շաքարի օգտագործմանն առնչվող ԱՀԿ-ի ուղեցույցներում օգտագործվում է «ազատ շաքարներ» տերմինը, որը ներառում է արտադրողների, խոհարարների կամ սպառողների կողմից ավելացված մոնոսախարիդներ (օրինակ՝ գլյուկոզա և ֆրուկտոզա) և դիսախարիդներ (ինչպիսիք են սախարոզը և սեղանի շաքարը) ի լրումն շաքարների, որոնք բնականից առկա են մեղրում, օշարակներում, մրգահյութերում և մրգերի խտանյութերում: Այս դեպքում, բնական շաքարները, որոնք առկա են, օրինակ, մրգերի ու բանջարեղենի մեջ, չեն համարվում ազատ շաքարներ:

4) Շաքար չպարունակող քաղցրացուցիչներ. Դա սննդային հավելումներ են (բացառությամբ մոնո- կամ դիսախարիդների), որոնք քաղցր համ են հաղորդում սննդին: Տեխնոլոգիական տեսանկյունից այս ֆունկցիոնալ դասը ներառում է քաղցրացուցիչներ, ինտենսիվ քաղցրացուցիչներ և զանգվածային քաղցրացուցիչներ: Հարկ է նշել, որ այնպիսի ապրանքներ, ինչպիսիք են շաքարավազը, մեղրը և սննդի այլ բաղադրիչները, որոնք կարող են օգտագործվել քաղցրացնելու համար, կապված չեն «քաղցրացուցիչ» եզրույթի հետ:

5) Էներգետիկ արժեք. դա սննդի և դրա մակրոտարրերի մեջ (ածխաջրեր, ճարպեր, սպիտակուցներ) առկա ընդհանուր քիմիական էներգիան է:
6) Հագեցած ճարպեր. դա սննդակարգում առկա հագեցած ճարպաթթուների հիմնական տեսակներն են՝ մասնավորապես C14, C16 և C18, բացառությամբ կաթի և կոկոսի յուղի, որոնց դեպքում հագեցած ճարպաթթուները տատանվում են C4- ից մինչև C18:

7) Արդյունաբերական արտադրված տրանսճարպաթթուներ. դա սննդակարգում առկա հիմնական տրանսճարպաթթուներն են, որոնք, որպես կանոն հանդիսանում են 18:1 տիպի տրանս իզոմերներ (սննդի արդյունաբերության մեջ կիսապինդ ճարպերի արտադրության տեխնոլոգիայի միջոցով բուսական ճարպերի մասնակի հիդրոհենիզացումից ստացվող), որոնք օգտագործվում են հացամթերքի, տապակած մթերքների, մարգարինների և այլ սննդամթերքի արտադրության մեջ:

8) Աղ – 1 գ նատրիումը համարժեք է մոտավորապես 2,5 գ աղի:

Մանրամասները՝ այստեղ։