Ադրբեջանի նախագահի հայտարարությունը գերիների փոխանակման խափանմանն է նպաստում։
Ավելի վաղ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը հայտարարել էր, թե Բաքուն Երեւանին է հանձնել անցած աշնանը Լեռնային Ղարաբաղում ռազմական գործողությունների ընթացքում գերեվարված բոլոր հայ ռազմագերիներին: Ալիևը նշել էր, որ այս պահին Ադրբեջանում են պահվում միայն «ահաբեկիչներ և դիվերսանտներ»։
Իրավաբան․net-ին փոխվարչապետ Տիգրան Ավինյանի գրասենյակից հատնեցին, որ Հայաստանը ոչ մի տեղ դիվերսանտ և ահաբեկիչ չունի, և նման ձևակերպումները մեկ անգամ ևս վկայում են այն մասին, որ Ադրբեջանը փորձում է ռազմագերիների հարցը սակարկությունների առարկա դարձնել:
«Այս գործողություններն ու հայտարարությունները հակասում են 2020 թ. nոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության ոգուն և տրամաբանությանը»,-նշում են գրասենյակից։
«Ռազմագերիները, որոնք մենք ունեինք, մենք բոլորին վերադարձրել ենք: Ավելին, մենք նրանց ավելի շուտ ենք վերադարձրել, քան նրանք մեր ռազմագերիներին», -ասել է Ադրբեջանի նախագահը:
Հիշեցնենք, որ Ալիևը նոյեմբերի 9-ից հետո գերեվարված զինվորներին ռազմագերի չի համարում և կարծում է, թե նրանց վերաբերյալ նշված հայտարարության մեջ որևէ բան չկա գրված։
Ավելի վաղ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը նշել է, որ նոյեմբերի 9-ի արձանագրության մեջ հստակ նշված է գերիների, պատանդների և այլ պահվող անձանց վերադարձի պարտավորությունը։
«Ուզում եմ նշել, որ նույն Խծաբերդի միջադեպի հետևանքով գերեվարված մեր զինվորների հետ կապված ամենատարբեր մեկնաբանություններ են արվում․ նրանք ռազմագերի են, նրանք ռազմագերի չեն։ Դրանք տեղի չեն, քանի որ նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունը ոչ միայն ռազմագերի մասին է, այլ նաև գերիների, պատանդների, այլ պահվող անձանց։ Դա եռակողմ հայտարարություն է, և պարտավորությունները կիսում են բոլոր 3 կողմերը։ Մենք աշխատում ենք այդ հարցին արագ լուծում տալու համար»,-նշել է Փաշինյանը։
ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովը հունվարի 18-ին հայտարարել է, որ ավելի վաղ Ադրբեջանը հանձնել է այն գերիներին, որոնք մինչև նոյեմբերի 9-ը գերևարվել էին, սակայն դեկտեմբերի սկզբին այլ հարց է առաջացել։
«Մի խումբ հայ զինվորականներ գերևարվել են դեկտեմբերի սկզբին, 62 հոգի։ Ադրբեջանը հայտարարել է, որ քանի որ այդ մարդիկ այդ շրջան են տեղափոխվել մարտական գործողությունների ավարտից հետո, նրանց պետք է դիտարկել առանձին ընթացակարգով և նրանք նոյեմբերի 9-ի հայտարարության հետ առնչություն չունեն։ Ես խոսել եմ ՀՀ ԱԳ նախարարի հետ ցուցակները ճշտելու համար, պարզվել է, որ թիվը 62-ից ավելի է»։
Հիշեցնենք, որ 2020 թվականի սեպտեմբերի 27-ին ադրբեջանական կողմը մարտական գործողություններ է սկսել Լեռնային Ղարաբաղում և օկուպացրել է դրա մեծ մասը:
Նոյեմբերի 9-ին ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը, ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը և Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը համատեղ հայտարարություն ընդունեցին սեպտեմբերի 27-ից սկսած ռազմական գործողությունների դադարեցման վերաբերյալ։
Եռակողմ հայտարարության մեջ մասնավորապես նշվում է, որ մինչև նոյեմբերի 15-ը Ադրբեջանին է վերադարձնում Քելբաջարը (ավելի ուշ այդ ժամկետը 10 օրով երկարաձգվեց-խմբ.), մինչև նոյեմբերի 20-ը՝ Աղդամի շրջանը, մինչև դեկտեմբերի 1-ը՝ Լաչինի շրջանը` թողնելով միջանցք 5 կմ լայնությամբ, որը ապահովելու է Հայաստանի կապը, սակայն չի շոշափելու Շուշին։
Բացի այդ, շփման գծի երկայնքով Լեռնային Ղարաբաղում և Լաչինի միջանցքում հաստատվում են ռուսական խաղաղապահ ուժեր 1960 զինվորականի չափով, հրազենային զենքով, 90 զրահատրանսպորտային և 380 ավտոմեքենաներով և հատուկ տեխնիկայով։ Խաղաղապահները մնում են հինգ տարի ժամանակով` ավտոմատ երկարացման հնարավորությամբ, եթե հաջորդ հինգ տարվա համար կողմերը ժամկետի լրանալուց վեց ամիս առաջ չեն հայտարարում այս դրույթի կիրառությունը դադարեցնելու մասին։
Նշվում է նաև, որ ներքին տեղահանվածները և փախստականները վերադառնում են ԼՂ և հարակից շրջաններ, իրականացվում է ռազմագերիների փոխանակություն և մյուս պահվող անձանց փոխանակություն, ապաարգելափակվում են բոլոր տնտեսական և տրանսպորտային կապերը տարածաշրջանում։
