Ի՞նչ և որքա՞ն պետք է ուտի ձեր երեխան դպրոցում. հրաման

Առողջապահության նախկին նախարար Արմեն Մուրադյանը հրաման էր ստորագրել, որով հաստատել է ուսումնական հաստատություններում սովորողներին առողջ սննդով ապահովելու նպատակով անհրաժեշտ սննդի օրաբաժին:

Հրամանը ստորագրվել է 2014 թվականի հունիսի 6-ին,  գործում է առ այսօր:

Սննդի օրաբաժինը մշակելիս հաշվի են առնվում դպրոցում սովորողների առանձին տարիքային խմբերի (6-10, 11-14, 15-18 տարեկան) օրվա սննդի կալորիականության պահանջը, կերակրատեսակների սննդային և էներգետիկ արժեքը, վիտամինների և միկրոտարրերի օրվա պահանջը, ուսումնական հաստատությունում սովորողների գտնվելու ժամանակահատվածը, ֆիզիկական ծանրաբեռնվածությունը:

 Ձևավորված սննդի օրաբաժնի հիման վրա մշակվում է ճաշացուցակը, որը ներառում է ճաշատեսակների, խոհարարական արտադրանքի, ալրային հրուշակեղենի, հացամթերքի և այլ սննդամթերքի բաշխումը ըստ սննդի ընդունման առանձին փուլերի (նախաճաշ, ճաշ, ետճաշիկ)` հաշվի առնելով ուսումնական հաստատությունում սովորողների գտնվելու ժամանակահատվածը:

Ուսումնական հաստատություններում սովորողների օրգանիզմի համար անհրաժեշտ էներգիայի օրական պահանջի ռացիոնալ բաշխումը օրինակելի ճաշացուցակում:

Սովորողների տաք սնունդը կազմակերպվում է առնվազն 20 րոպե տևողությամբ դասամիջոցի ժամանակ` ըստ դասարանների, ուսումնական հաստատության ճաշասրահում:

Հատուկ դպրոցներում սնունդը կազմակերպվում է ուսումնական հաստատության աշխատանքային ռեժիմին համապատասխան:

Շուրջօրյա գործող ուսումնական հաստատությունների սովորողների սնունդը կազմակերպվում է օրը 4-5 անգամ: Սննդի ընդունման միջև ընկած ժամանակահատվածը սահմանվում է ոչ ավելին, քան 3,5-4 ժամ:

Շուրջօրյա գործող ուսումնական հաստատությունների սովորողների սննդային նյութերի և էներգիայի օրական պահանջը օրինակելի ճաշացուցակում բաշխվում է հետևյալ կերպ` նախաճաշ` 25-30%, ճաշ` 30-35%, ետճաշիկ` 10%, ընթրիք` 25-30%, երկրորդ ընթրիք` 5-10%:

Նախաճաշի և ճաշի միջև ընկած ժամանակահատվածում կարելի է նախատեսել երկրորդ նախաճաշ, որը ներառում է թարմ մրգեր և (կամ) հյութ (ըմպելիք) և կազմում է օրվա կալորիականության 5-10%:

Սննդի օրաբաժնի կալորիականության և սննդային նյութերի պարունակության շեղումները կարող են լինել ± 10%-ի սահմաններում:

Ճաշացուցակը կազմվում է հաշվի առնելով ուսումնական հաստատություններում երեք տարիքային խմբերի` 6-10, 11-14, 15-18 տարեկան սովորողների համար նախատեսված սննդամթերքի միջին օրաբաժնի օրինակելի հավաքակազմը:

Ամենօրյա ճաշացուցակում ներառվում են միսը, կաթը, սերուցքային կարագը և բուսական յուղը, հացը` ցորենի և տարեկանի, շաքարը, կարտոֆիլը, բանջարեղենը, միրգը, հյութերը, ձավարեղենը և յոդացված աղը: Ձուկը, ձուն (հավկիթը), պանիրը, կաթնաշոռը և կաթնաթթվային սննդամթերքը տրվում են 2-3 օրը մեկ:

Յուրաքանչյուր օր ճաշասրահի տեսանելի տեղերում փակցվում է ուսումնական հաստատության ղեկավարի կողմից հաստատված ճաշացուցակը, որի մեջ նշվում է խոհարարական արտադրանքի անվանումների և ծավալների մասին տեղեկատվությունը:

Սննդային գործոնով պայմանավորված զանգվածային վարակիչ հիվանդությունների և սննդային թունավորումների առաջացման ու տարածման, ինչպես նաև զանգվածային ոչ վարակիչ հիվանդությունների կանխարգելման նպատակով` ելնելով առողջ և ռացիոնալ սննդի սկզբունքից՝ ուսումնական հաստատություններում օգտագործման համար չի թույլատրվում ստորև նշված սննդամթերքը և չեն պատրաստվում նշված ճաշատեսակներն ու խոհարարական կերակրատեսակները`

1) ձու` անլվա կճեպով,

2) ջրլող թռչունների (բադի, սագի և այլն) միս, ձու,

3) բորբոսի և փչացման հատկանիշներով բանջարեղեն ու միրգ, կանաչած կարտոֆիլ,

4) տնային պայմաններում և ուսումնական հաստատության խոհանոցում պատրաստված պահածոներ,

5) նախորդ օրվա պատրաստած կերակրատեսակներ կամ օգտագործած կերակրատեսակների մնացորդներ,

6) կրեմային հրուշակեղեն` տորթեր, հրուշակներ և այլն,

7) դոնդողածածկ ճաշատեսակներ (մսի և ձկան), խաշ, տնային պայմաններում և ուսումնական հաստատության խոհանոցում պատրաստված մսատրորվածքներ (պաշտետներ),

8) ֆլյագայով կաթ՝ առանց ջերմային մշակման (եռացման),

9) տնային պայմաններում և ուսումնական հաստատության խոհանոցում պատրաստված կաթնաթթվային մթերք, թթված կաթ, այդ թվում նաև՝ կաթնաշոռի պատրաստման համար,

10) կաթնաշոռ` չպաստերիզացված կաթից, տնային պայմաններում և ուսումնական հաստատության խոհանոցում պատրաստված կաթնաշոռ,

11) մակարոն՝ աղացած մսով (ֆարշով)` «նավատորմային» և մակարոն կտրատած ձվով` առանց կրկնակի թերմիկ մշակման,

12) աչքով-ձվածեղ, թերխաշ և հում ձու,

13) սունկ և դրանից պատրաստված կերակրատեսակներ, սնկի արգանակ,

14) տարբեր սննդային խտանյութեր, այդ թվում՝ արգանակներ, և դրանց հիմքի վրա պատրաստված կերակրատեսակներ,

15) հում ապխտած մսից պատրաստված ուտեստներ (բաստուրմա, սուջուխ և նմանատիպ այլ արտադրանք),

16) արյունային, լիվերային, ապխտած, կիսաապխտած, հում ապխտած երշիկեղեն,

17) տապակած կերակրատեսակներ, այդ թվում՝ ֆրիտյուրի մեջ (ճարպով, յուղով)` կարկանդակներ, փքաբլիթներ, կարտոֆիլ, մսով կամ կաթնաշոռով պատրաստված բարակաբլիթներ (բլինչիկներ), չիպս և այլն,

18) մարգարին, խոհարարական և տրանսճարպեր,

19) քացախ, մանանեխ, ծովաբողկ գյուղական (սովորական), կծու պղպեղ (կարմիր, սև) և այլ կծու համեմունքներ,

20) կծու սոուսներ, կետչուպներ, մայոնեզ,

21) սուրճ բնական, ինչպես նաև կոֆեին պարունակող ըմպելիքներ, էներգետիկ ըմպելիքներ, ալկոհոլային խմիչքներ, այլ խթանիչներ,

22) օրգանիզմի տոնուսը բարձրացնող և հյուսվածքների աճի վրա ազդող կենսաբանական ակտիվ հավելումներ (ԿԱՀ), նաև դրանց օգտագործմամբ արտադրանք և հյութեր,

23) գազավորված ըմպելիքներ,

24) պիստակ, նուշ, գետնանուշ, ծիրանի կորիզի միջուկ, և այլն,

25) շաքարների և աղի բարձր պարունակությամբ սննդամթերք, առանց մրգային միջուկի կարամել,

26) բուսական ճարպերի հիմքով պատրաստված կաթնամթերք,

27) պաղպաղակ:

ՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՈՒՄ ՍՈՎՈՐՈՂՆԵՐԻ ՕՐԳԱՆԻԶՄԻ ՀԱՄԱՐ ԱՆՀՐԱԺԵՇՏ ՍՆՆԴԱՅԻՆ ՆՅՈՒԹԵՐԻ (ՍՊԻՏԱԿՈՒՑՆԵՐ, ՃԱՐՊԵՐ, ԱԾԽԱՋՐԵՐ), ՎԻՏԱՄԻՆՆԵՐԻ, ՄԻԿՐՈՏԱՐՐԵՐԻ ԵՎ ԷՆԵՐԳԻԱՅԻ ՖԻԶԻՈԼՈԳԻԱԿԱՆ ՊԱՀԱՆՋԻ ՄԻՋԻՆԱՑՎԱԾ ՆՈՐՄԵՐԸ

Սննդային նյութերի անվանումը

6-10 տարեկան

11 -14 տարեկան

15-18 տարեկան տղաներ

15-18 տարեկան աղջիկներ

Սպիտակուցներ (գ)

77

90

98-113

90-104

Այդ թվում՝կենդանական ծագման (գ)

47

53

59-68

54-62

Ճարպեր (գ)

79

90

100-115

90-104

Այդ թվում՝ բուսական ծագման (գ)

16

18

30-35

27-31

Ածխաջրեր(գ)

335

383

425-489

360-414

Էներգիա (կկալ)

2350

2713

3000-3450

2600-2990

 Վիտամիններ`

Վիտամին Բ1  (մգ)

1,1

1,4

1,5

1,3

Վիտամին Բ2  (մգ)

1,4

1,6

1,8

1,5

Վիտամին Բ6  (մգ)

1,5

1,6

2,0

1,6

Վիտամին Բ12  (մկգ)

2

3

3

3

Վիտամին Ա (մգ ռետինոլի էկվ.)

0,7

0,9

1,0

0,8

Վիտամին Ց (մգ)

60

70

70

70

Վիտամին Ե (մգ տոկոֆ. էկվ.)

10

12

15

12

 Հանքային նյութեր`

Կալցիում (մգ)

1100

1200

1200

1200

Ֆոսֆոր (մգ)

1650

1800

1800

1800

Մագնեզիում (մգ)

250

300

300

300

Երկաթ (մգ)

12

17

15

18

Ցինկ (մգ)

10

14

14

14

Յոդ (մգ)

0,1

0,12

0,13

0,13

Աղյուսակ 2

ՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՈՒՄ ՍՈՎՈՐՈՂՆԵՐԻ ՕՐԳԱՆԻԶՄԻ ՀԱՄԱՐ ԱՆՀՐԱԺԵՇՏ ԷՆԵՐԳԻԱՅԻ ՕՐԱԿԱՆ ՊԱՀԱՆՋԻ ՌԱՑԻՈՆԱԼ ԲԱՇԽՈՒՄԸ ՕՐԻՆԱԿԵԼԻ ՃԱՇԱՑՈՒՑԱԿՈՒՄ` ԸՍՏ ՍՆՆԴԻ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ ԱՌԱՆՁԻՆ ՓՈՒԼԵՐԻ

Սննդի ընդունում

Էներգիայի ֆիզիոլոգիական պահանջը

%

6-10 տարեկան

11-14 տարեկան

15-18 տարեկան տղաներ

15-18 տարեկան աղջիկներ

Նախաճաշ

20-25%

470-587,5

542,6-678,25

600-862,5

520-747,5

Ճաշ

30-35%

705-822,5

813,9-949,55

900-1207,5

780-1046,5

Ետճաշիկ

10%

235

271,3

300-345

260-299

Աղյուսակ 3

ՇՈՒՐՋՕՐՅԱ ԳՈՐԾՈՂ ՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՈՒՄ ՍՈՎՈՐՈՂՆԵՐԻ ՕՐԳԱՆԻԶՄԻ ՀԱՄԱՐ ԱՆՀՐԱԺԵՇՏ ԷՆԵՐԳԻԱՅԻ ՕՐԱԿԱՆ ՊԱՀԱՆՋԻ ՌԱՑԻՈՆԱԼ ԲԱՇԽՈՒՄԸ ՕՐԻՆԱԿԵԼԻ ՃԱՇԱՑՈՒՑԱԿՈՒՄ` ԸՍՏ ՍՆՆԴԻ ԸՆԴՈՒՆՄԱՆ ԱՌԱՆՁԻՆ ՓՈՒԼԵՐԻ

Սննդի ընդունում

Էներգիայի ֆիզիոլոգիական պահանջը

%

6-10 տարեկան

11-14 տարեկան

15-18 տարեկան տղաներ

15-18 տարեկան աղջիկներ

Նախաճաշ

25-30%

587,5-705

678,25-813,9

750-1035

650-897

Ճաշ

30-35%

705-822,5

813,9-949,55

900-1207,5

780-1046,5

Ետճաշիկ

10%

235

271,3

300-345

260-299

Ընթրիք

25-30%

587,5-705

678,25-813,9

750-1035

650-897

Երկրորդ ընթրիք

5-10%

167,5-235

135,65-271,3

150-172,25

130-149,5

Աղյուսակ 4

ՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՈՒՄ ՍՈՎՈՐՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՆԱԽԱՏԵՍՎԱԾ ՄԵԿ ՉԱՓԱԲԱԺՆԻ ՕՐԻՆԱԿԵԼԻ ԾԱՎԱԼԸ

Կերակրատեսակի անվանումը

Չափաբաժնի ծավալը ըստ տարիքի (գ)

6-10 տարեկան

11 -18 տարեկան

Շիլա, բանջարեղենից, կաթնաշոռից, ձվից, մսից պատրաստված կերակուր

150-200

200-250

Ըմպելիք (թեյ, կակաո, հյութ, կոմպոտ, կաթ, մածուն, կեֆիր և այլն)

200

200

Աղցան

60-100

100-150

Ապուր

200-250

250-300

Միս, կոտլետ, ձուկ

80-100

100-120

Ճաշալրաց (գարնիր)

150-200

180-230

Միրգ

100

100

Աղյուսակ 5

ՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՈՒՄ ՍՈՎՈՐՈՂՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՍՆՆԴԱՄԹԵՐՔԻ ՄԻՋԻՆ ՕՐԱԲԱԺՆԻ ՕՐԻՆԱԿԵԼԻ ՀԱՎԱՔԱԿԱԶՄԸ

Սննդամթերքի անվանումը

Սննդամթերքի քանակը ըստ սովորողների տարիքի

Համաքաշ (գ/մլ)

Զտաքաշ (գ/մլ)

6-10 տարեկան

11-18 տարեկան

6-10 տարեկան

11-18 տարեկան

Հաց տարեկանի

80

120

80

120

Հաց ցորենի

150

200

150

200

Ալյուր ցորենի

15

20

15

20

Ձավարեղեն, լոբազգիներ,

45

50

45

50

Մակարոնեղեն

15

20

15

20

Կարտոֆիլ

250

250

188

188

Բանջարեղեն և կանաչի

350

400

280

320

Թարմ միրգ, հատապտուղ

200

200

185

185

Չրեղեն, չոր հատապտուղ,

այդ թվում՝ մասուր

15

20

15

20

Մրգահյութ

200

200

200

200

Միս ջլոտ

77

86

70

78

Միս ոսկորոտ

95

105

70

78

Միս հավի

51

76

35

53

Ձուկ

60

80

58

77

Եփած երշիկ, նրբերշիկ

15

20

14,7

19,6

Կաթ (2,5%; 3,2% յուղայնության

300

300

300

300

Կաթնաթթվային մթերք (2,5%; 3,2%յուղայնության)

150

180

150

180

Կաթնաշոռ (յուղի քանակը 9%-ից ոչ ավելի)

50

60

50

60

Պանիր

10

12

9,8

11,8

Կաթնասեր (յուղի քանակը 15%-ից ոչ ավելի)

10

10

10

10

Կարագ սերուցքային

30

35

30

35

Բուսական յուղ

15

18

15

18

Ձու

1 հատ

1 հատ

1 հատ

1 հատ

Շաքար

40

45

40

45

Հրուշակեղեն (ոչ կրեմային)

10

15

10

15

Թեյ

0,4

0,4

0,4

0,4

Կակաո

1,2

1,2

1,2

1,2

Խմորասունկ

1

2

1

2

Աղ՝ յոդացված

5

7

5

7

Աղյուսակ 6

ՍՆՆԴԱՄԹԵՐՔԻ ՓՈԽԱՐԻՆՈՒՄԸ` ԸՍՏ ՍՊԻՏԱԿՈՒՑՆԵՐԻ ԵՎ ԱԾԽԱՋՐԵՐԻ

Սննդամթերքի անվանումը

Քանակը (զտաքաշ, գ)

Քիմիական կազմ (գ)

Ավելացնել օրվա սննդակար-գում կամ բացառել

Սպիտա-կուցներ

(գ)

Ճարպեր

(գ)

Ածխաջրեր

(գ)

Հացի փոխարինումը (ըստ սպիտակուցների և ածխաջրերի)
Ցորենի հաց 100 7,6 0,9 49,7
Աշորայի (տարեկանի) հաց 150 8,3 1,5 48,1
Ալյուր ցորենի առաջին կարգի 70 7,4 0,8 48,2
Մակարոն, վերմիշել 70 7,5 0,9 48,7
Սպիտակաձավար 70 7,9 0,5 50,1
Կարտոֆիլի փոխարինողներ (ըստ ածխաջրերի)
Կարտոֆիլ 100 2,0 0,4 17,3
Բազուկ 190 2,9 17,3
Գազար 240 3,1 0,2 17,0
Կաղամբ 370 6,7 0,4 17,4
Մակարոն, վերմիշել 25 2,7 0,3 17,4
Սպիտակաձավար 25 2,8 0,2 17,9
Ցորենի հաց 35 2,7 0,3 17,4
Աշորայի (տարեկանի) հաց 55 3,1 0,6 17,6
Թարմ խնձորի փոխարինողներ (ըստ ածխաջրերի)
Թարմ խնձոր 100 0,4 9,8
Չորացրած խնձոր 15 0,5 9,7
Ծիրանաչիր (առանց կորիզի) 15 0,8 8,3
Սև սալորաչիր 15 0,3 8,7
Կաթի փոխարինողներ (ըստ սպիտակուցների)
Կաթ 100 2,8 3,2 4,7
Կաթնաշոռ՝ ցածր յուղայնության 20 3,3 1,8 0,3
Կաթնաշոռ՝ բարձր յուղայնության 20 2,8 3,6 0,6
Պանիր 10 2,7 2,7
Տավարի միս՝ առաջին կարգի 15 2,8 2,1
Տավարի միս՝ երկրորդ կարգի 15 3,0 1,2
Ձուկ (փափկամիս) 20 3,2 0,1
Մսի փոխարինողներ (ըստ սպիտակուցների)
Տավարի միս՝ առաջին կարգի 100 18,6 14,0
Տավարի միս՝ երկրորդ կարգի 90 18,0 7,5 կարագ + 6 գ
Կաթնաշոռ՝ ցածր յուղայնության 110 18,3 9,9 կարագ + 4 գ
Կաթնաշոռ՝ բարձր յուղայնության 130 18,2 23,4 3,7 կարագ – 9 գ
Ձուկ (փափկամիս) 120 19,2 0,7 կարագ + 13 գ
Ձու 145 18,4 16,7 1,0
Ձկան փոխարինողներ (ըստ սպիտակուցների)
Ձուկ (փափկամիս) 100 16,0 0,6 1,3
Տավարի միս՝ առաջին կարգի 85 15,8 11,9 կարագ – 11 գ
Տավարի միս՝ երկրորդ կարգի 80 16,0 6,6 կարագ – 6 գ
Կաթնաշոռ՝ ցածր յուղայնության 100 16,7 9,0 1,3 Կարագ – 8 գ
Կաթնաշոռ՝ բարձր յուղայնության 115 16,1 20,7 3,3 կարագ – 20 գ
Ձու 125 15,9 14,4 0,9 կարագ – 13 գ
Կաթնաշոռի փոխարինողներ (ըստ սպիտակուցների)
Կաթնաշոռ՝ ցածր յուղայնության 100 16,7 9,0 1,3
Տավարի միս՝ առաջին կարգի 90 16,7 12,6 կարագ – 3 գ
Տավարի միս՝ երկրորդ կարգի 85 17,0 7,5
Ձուկ (փափկամիս) 100 16,0 0,6 կարագ + 9 գ
Ձու 130 16,5 15,0 0,9 կարագ – 5 գ
Ձվի փոխարինողներ (ըստ սպիտակուցների)
Ձու՝ 1 հատ 40 5,1 4,6 0,3
Կաթնաշոռ՝ ցածր յուղայնության 30 5,0 2,7 0,4
Կաթնաշոռ՝ բարձր յուղայնության 35 4,9 6,3 1,0
Պանիր 20 5,4 5,5
Տավարի միս՝ առաջին կարգի 30 5,6 4,2
Տավարի միս՝ երկրորդ կարգի 25 5,0 2,1
Ձուկ (փափկամիս) 35 5,6 0,7

Աղյուսակ 7

ԱՌՈՂՋԱՐԱՆԱՅԻՆ ՏԻՊԻ ՈՒՍՈՒՄՆԱԿԱՆ ՀԱՍՏԱՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐՈՒՄ (ԲԱՑԻ ՏՈՒԲԵՐԿՈՒԼՈԶԱՅԻՆ ԱՌՈՂՋԱՐԱՆՆԵՐԻՑ) ԲՈՒԺՎՈՂ ԵՐԵԽԱՆԵՐԻ ՀԱՄԱՐ ՍՆՆԴԱՄԹԵՐՔԻ ՄԻՋԻՆ ՕՐԱԲԱԺՆԻ ՕՐԻՆԱԿԵԼԻ ՀԱՎԱՔԱԿԱԶՄԸ

(գ)

Սննդամթերքի անվանումը

Տարիք

6-10 տարեկան

11-18 տարեկան

1

4

5

ցորենի հաց

150

200

տարեկանի հաց

100

150

ցորենի ալյուր

50

55

կարտոֆիլի ալյուր

2

2

ձավարեղեն, լոբազգիներ, մակարոնեղեն

65

80

կարտոֆիլ

300

350

բանջարեղեն և կանաչի

350

400

թարմ մրգեր

200

250

չորացրած մրգեր

20

20

մրգահյութ

200

200

շաքար

70

75

հրուշակեղեն

20

25

կարագ սերուցքային

40

50

բուսական յուղ

15

20

ձու (հատ)

1

1

կաթնաշոռ 9%-ոց

55

60

կաթ, կեֆիր, մածուն և այլ կաթնամթերք

550

550

թթվասեր

15

15

պանիր

10

10

միս (այդ թվում՝ ենթամթերք)

150

180

եփած երշիկ, նրբերշիկ

20

25

թռչնամիս

35

45

ծովամթերք

15

20

ձուկ

50

60

կակաո

3

4

թեյ

1

1

խմորիչ

1

2

համեմունք, աղ

5

7

Աղյուսակ 8

ՍՆՆԴԱՄԹԵՐՔԻ ԽՈՀԱՐԱՐԱԿԱՆ ՍԱՌԸ ՄՇԱԿՄԱՆ ԱՐԴՅՈՒՆՔՈՒՄ ԹԱՓՈՆԻ ԵԼՔԻ ԱՂՅՈՒՍԱԿ

Սննդամթերքի անվանումը

Թափոնի (մթերքի ընդհանուր ուտելու

ոչ ենթակա մասի) %

Ձավարեղեն

1

Ընդեղեն

0,5

Կարտոֆիլ`

մինչև հունվարի 1-ը

հունվարի 1-ից մինչև մարտի 1-ը

մարտի 1-ից

թարմ կարտոֆիլ

24

30

40

10

Սմբուկ

10

Դդմիկ

7

Կաղամբ

20

Ծաղկակաղամբ

25

Կանաչ սոխ

20

Սոխ

16

Գազար`

մինչև հունվարի 1-ը

հունվարի 1-ից հետո

23

30

Վարունգ

7

Պղպեղ քաղցր

25

Կանաչի

20

Բողկ

20

Ճակնդեղ

20

Մարոլի տերևներ

20

Բազուկ

20

Լոլիկ

5

Սպանախ

26

Կանաչ լոբի

10

Դդում

36

Ձմերուկ

40

Սեխ

36

Մրգեր թարմ

10

Ձու

10

Միս տավարի`

1-ին կարգի

2-րդ կարգի

25

29

Հավ

26

Ձուկ

30

Աղյուսակ 9

ՍՆՆԴԱՄԹԵՐՔԻ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՍՆՆԴԱՅԻՆ ՆՅՈՒԹԵՐԻ ԵՎ ԷՆԵՐԳԵՏԻԿ ԱՐԺԵՔԻ ՏՎՅԱԼՆԵՐԸ

Սննդամթերքի անվանումը (100գ)

Սպիտակուցներ (գ)

Ճարպեր (գ)

Ածխաջրեր (գ)

Էներգետիկ արժեք (կկալ)

Բանջարեղեն

Սմբուկ

1,2

0,1

5,1

24

Դդմիկ

0,6

0,3

4,9

23

Կաղամբ (թարմ)

1,8

0,1

4,7

27

Կաղամբ (աղադրած)

1,8

0

2,2

19

Ծաղկակաղամբ

2,5

0,3

4,5

30

Կարտոֆիլ

2,0

0,4

16,3

80

Սոխ կանաչ

1,3

0

3,5

19

Սոխ գլուխ

1,4

0

9,1

41

Գազար

1,3

0,1

7,2

30

Վարունգ

0,8

0,1

2,6

14

Վարունգ ջերմոցի

0,7

0,1

1,9

11

Պղպեղ կանաչ քաղցր

1,3

0

5,3

26

Պղպեղ կարմիր քաղցր

1,3

0

5,7

27

Մաղադանոս

3,7

0,4

8,0

49

Բողկ

1,2

0,1

3,8

21

Մարոլ

1,5

0,2

2,3

17

Բազուկ

1,5

0,1

9,1

42

Լոլիկ

1,1

0,2

3,8

23

Լոլիկ ջերմոցի

0,6

0

2,9

14

Կանաչ լոբի

4,0

0

4,3

32

Սխտոր

6,5

0

5,2

46

Սպանախ

2,9

0,3

2,0

22

Թրթնջուկ

1,5

0

3,0

19

Միս

Տավարի 1-ին կարգի

18,6

16,0

0

218

Տավարի 2-րդ կարգի

20,0

9,8

0

168

Հավի 1-ին կարգի

18,2

18,4

0,7

241

Հավի 2-րդ կարգի

21,2

8,2

0,6

161

Հնդկահավի

19,5

22,0

0

276

Հորթի միս 1-ին կարգի

19,7

2,0

0

97

 Ձուկ, ձկնամթերք, ծովամթերք

Սիգ

19

7,5

0

144

Ծովային կաղամբ

0,9

0,2

3,0

16

Պերկես (օկուն) ծովային

18,2

3,3

0

103

Թառափազգիներ (իշխան)

16,4

10,9

0

164

Ձողաձուկ (տրեսկա)

16,0

0,6

0

69

Ձու

Ձու

12,5

11,5

0,7

157

Մրգեր, հատապտուղներ և բոստանային մշակաբույսեր

Ծիրան

0,9

0,1

9,0

41

Սերկևիլ

0,6

0,5

7,9

40

Ադամաթուզ

1,5

0

22,4

91

Բալ

0,8

0,5

10,3

52

Տանձ

0,4

0,3

9,5

42

Թուզ

0,7

0,2

11,2

49

Հոն

1,0

0

9,7

45

Դեղձ

0,9

0,1

9,5

43

Սալոր

0,08

0

9,6

43

Խուրմա

0,5

0

13,3

53

Կեռաս

1,1

0,4

10,6

50

Թութ

0,7

0

12,0

52

Խնձոր

0,4

0,4

9,8

45

Նարինջ

0,9

0,2

8,1

40

Թուրինջ

0,9

0,2

6,5

35

Կիտրոն

0,9

0,1

3,0

16

Մանդարին

0,8

0,3

8,1

40

Խաղող

0,6

0,2

15,0

65

Մորի

0,8

0,3

8,3

42

Կարմիր հաղարջ

0,6

0,2

7,3

39

Սև հաղարջ

1,0

0,2

7,3

38

Մասուր թարմ

1,6

0

10,0

51

Մասուր չորացրած

3,4

0

21,5

110

Ձմերուկ

0,7

0,2

8,8

38

Սեխ

0,6

0

9,1

38

Դդում

1,0

0,1

4,2

25

Չրեղեն

Ծիրանի չիր

5,2

0

55,0

234

Չամիչ քիշմիշի

1,8

0

66,0

262

Սև սալորի չիր

2,3

0

58,4

242

Խնձորի չիր

3,2

0

68,0

273

Բալի չիր

1,5

0

73,0

292

Տանձի չիր

2,3

0

62,1

246

Դեղձի չիր

3,0

0

68,5

275

Կաթ և կաթնամթերք

Կաթ պաստերիզացված

2,8

3,2

4,7

58

Կաթի փոշի

26,0

25,0

37,5

476

Կաթ խտացրած

7,0

8,3

9,5

140

Կաթ խտացրած շաքարով

7,2

8,5

56,0

320

Սերուցք 10%

3,0

10,0

4,0

118

Սերուցք 20%

2,8

20,0

3,6

205

Թթվասեր 10%

3,0

10,0

2,9

116

Թթվասեր 20%

2,8

20,0

3,2

206

Կեֆիր ցածր յուղայնության

3,0

0,05

3,8

30

Կեֆիր բարձր յուղայնության

2,8

3,2

4,1

56

Յոգուրտ 1,5 % յուղայնության (քաղցր)

5,0

1,5

8,5

70

Պանրիկներ կաթնաշոռային մանկական (փաթեթավորած)

9,1

23,0

18,5

315

Կաթնաշոռ բարձր յուղայնության

14,0

18,0

2,8

232

Կաթնաշոռ ցածր յուղայնության

18,0

0,6

1,8

88

Պանիր «Բռինզա»

17,9

20,1

0,0

260

Պանիր հալած (փաթեթավորած)

24,0

13,5

0,0

226

Պանիր «Չանախ»

18,5

24,5

0

295

Պանիր «Լոռի»

23

27,5

0

339

 Ճարպեր

Կարագ սերուցքային

0,5

82,5

0,8

748

Յուղ հալած

0,3

98

0,6

887

Յուղ բուսական

0

99,9

0

899

 Ձավարեղեն

Հնդկաձավար

9,5

2,3

65,9

329

Սպիտակաձավար

11,3

0,7

73,3

326

Վարսակաձավար

11,0

6,1

49,7

303

Գարեձավար

10,0

1,3

66,3

324

Կորկոտ

11,5

3,3

66,5

348

Բրինձ

7,0

1,0

71,4

330

Բլղուր

10,0

1,4

67

321

Հաճար

10,0

1,4

67

321

Ընդեղեն

Լոբի հատիկ

21,0

2,0

46,6

292

Ոլոռ

23,0

1,6

50,8

314

Սիսեռ

23,0

1,2

53,3

303

Ոլոռ կանաչ

5,0

0,2

12,8

73

Ոսպ

24,8

1,1

53,7

310

 Ընկուզեղեն

Նուշ

18,6

57,7

13,6

645

Ընկույզ

13,8

61,3

10,2

648

 Հաց, հացամթերք, ալյուր

Հաց տարեկանի

6,9

1,2

42,4

214

Հաց ցորենի` բարձր տեսակի ալյուրից

7,7

2,4

53,4

254

Հաց ցորենի 1-ին տեսակի ալյուրից

7,9

1

48,1

239

Հաց ցորենի 2-րդ տեսակի ալյուրից

8,1

1,2

46,6

220

Հաց ցորենի` թեփով

8,8

3,4

43,8

248

Ալյուր ցորենի` բարձր տեսակի

10,3

1,1

68,9

334

Ալյուր ցորենի` 1-ին տեսակի

10,6

1,3

67,6

331

Ալյուր ցորենի` 2-րդ տեսակի

11,7

1,8

63,7

324

Ալյուր տարեկանի

6,9

1,1

76,9

326

Ալյուր եգիպտացորենի

7,2

1,5

72,1

331

Ալյուր կարտոֆիլի

0,1

0

79,6

327

Մակարոնեղեն`

10,4

1,1

69,7

337

Բուլկի

7,8

2,5

50,5

261

Չորաբլիթ

11,0

1,3

73,0

330

Չորահաց

8,5

10,8

66,0

398

 Շաքար, հրուշակեղեն քաղցրավենիք

Շաքարավազ

0

0

99,8

379

Մեղր

0,8

0

80,3

314

Զեֆիր

0,8

0

78,3

304

Իրիս

3,3

7,5

81,8

387

Մարմելադ

0,4

0

76,0

293

Կարամել մրգային միջուկով

0

0,1

92,1

357

Շոկոլադապատ կոնֆետներ

2,9

10,7

76,6

396

Հալվա

11,6

29,7

54

516

Շոկոլադ կաթնային

6,9

35,7

52,4

550

Վաֆլի մրգային միջուկով

3,2

2,8

80,1

350

Վաֆլի յուղ պարունակող միջուկով

3,4

30,2

64,7

530

Շերտային խմորեղեն խնձորով

5,7

25,6

52,7

454

Բիսկվիտային խմորեղեն մրգային

4,7

9,3

64,2

351

Քաղցրաբլիթ

4,8

2,8

77,7

350

Ջեմեր և մուրաբաներ

Մուրաբա տանձի

0,3

0,2

70,8

273

Մուրաբա ելակի

0,3

0

70,9

271

Մուրաբա արքայամորու

0,6

0,2

70,4

273

Մուրաբա դեղձի

0,5

0

66,8

258

Մուրաբա սալորի

0,4

0,3

74,2

288

Ջեմ խնձորի

0,4

0,3

65,3

250

Ջեմ ծիրանի

0,5

0

68,8

265

Ջեմ խնձորի

0,4

0

65

250

 Հյութեր և ըմպելիքներ

Գազարի հյութ

1,1

0,1

12,6

56

Տոմատի հյութ

1

0,1

2,9

18

Ծիրանի հյութ

0,5

0

13,7

56

Արքայախնձորի հյութ

0,3

0,1

11,8

52

Նարնջի հյութ

0,7

0,1

13,2

60

Խաղողի հյութ

0,3

0

13,8

54

Բալի հյութ

0,7

0,2

11,4

51

Նռան հյութ

0,3

0

14,5

64

Թուրինջի հյութ

0,3

0,1

7,9

38

Կիտրոնի հյութ

0,6

0

3,9

33

Մանդարինի հյութ

0,8

0

9,8

45

Դեղձի հյութ

0,3

0

16,5

68

Սալորի հյութ

0,3

0,1

15,2

68

Սև հաղարջի հյութ

0,5

0

7,3

41

Մասուրի հյութ

0,1

0,2

16,1

67

Խնձորի հյութ

0,5

0,1

9,1

38

Տանձի հյութ

0

0

14,4

59

Թեյ շաքարով

0,1

0

7

28

Թեյ կիտրոնով

0,1

0

6,8

28

Հավելանյութեր

Թթխմոր չոր

12,7

8,5

2,7

109

Ժելատին

87,2

0,7

0,4

355

Ցորենի թեփ

16

16,6

3,8

165

Կակաո փոշի

24,2

17,5

27,9

380

(աղյուսակը խմբ. 13.06.16 N 22-Ն)

Աղյուսակ 10

ՍՈՎՈՐՈՂՆԵՐԻ ԼՐԱՑՈՒՑԻՉ ՍՆՆԴԻ ԿԱԶՄԱԿԵՐՊՄԱՆ ՀԱՄԱՐ ՍՆՆԴԱՄԹԵՐՔԻ ՑԱՆԿ

Հ/հ Սննդամթերքի անվանումը Քաշը(գ) / Ծավալը (մլ) Նշումներ
1. Մրգեր

Վաճառվում է նախապես լվացված և փաթեթավորված (ըստ տեսականու) ապրանքատեսականի
2. Շշալցված խմելու ջուր (չգազավորված)

Մինչև
500 մլ

Իրացվում է միայն սննդարդյունաբերության արտադրության` սպառողական փաթեթավորմամբ ապրանքատեսականի
3. Թեյ, կակաո կաթով և շաքարով

200 մլ

Տաք ըմպելիքները պատրաստվում են անմիջապես իրացումից առաջ կամ պահվում են մարմիտի վրա պատրաստելու պահից 3 ժամից ոչ ավելի
4. Հյութեր հատապտուղներից և մրգերից

Մինչև
500 մլ

Իրացվում է միայն սննդարդյունաբերության արտադրության` սպառողական փաթեթավորմամբ (ըստ տեսականու) ապրանքատեսականի
5. Կաթ և կաթնային ըմպելիքներ (2,5-3,5% յուղայնության)

Մինչև
500 մլ

Իրացվում է միայն սննդարդյունաբերության արտադրության` սպառողական փաթեթավորմամբ (ըստ տեսականու) ապրանքատեսականի
6. Կաթնաթթվային ըմպելիքներ (մածուն, կեֆիր, յոգուրտ)

Մինչև
200 մլ

Իրացվում է միայն սննդարդյունաբերության արտադրության սպառողական փաթեթավորմամբ (ըստ տեսականու) ապրանքատեսականի` ցուցադրասառնարանի առկայության պայմանով
7. Կաթնաշոռային արտադրանք (մինչև 9 % յուղայնության), բացի կաթնաշոռային պանրիկներից

Մինչև
125 գ

Իրացվում է միայն սննդարդյունաբերության արտադրության սպառողական փաթեթավորմամբ (ըստ տեսականու) ապրանքատեսականի` ցուցադրասառնարանի առկայության պայմանով
8. Բուտերբրոդների համար պանիրներ

Մինչև
125 գ

Իրացվում է միայն սննդարդյունաբերության արտադրության սպառողական փաթեթավորմամբ (ըստ տեսականու) ապրանքատեսականի` ցուցադրասառնարանի առկայության պայմանով
9. Հաց և հացաբուլկեղեն

Մինչև 100 գ

Իրացվում է միայն սննդարդյունաբերության արտադրության` սպառողական փաթեթավորմամբ (ըստ տեսականու) ապրանքատեսականի

10.

Ընկուզեղեն (բացի գետնանուշից, աղի պիստակից), չրեղեն

Մինչև
50 գ

Իրացվում է միայն սննդարդյունաբերության արտադրության` սպառողական փաթեթավորմամբ (ըստ տեսականու) ապրանքատեսականի

11.

Արդյունաբերական արտադրության ալրային հրուշակեղեն (թխվածքաբլիթ, քաղցրաբլիթ, վաֆլի, մինիկեքս), այդ թվում՝ միկրոնուտրիենտներով հարստացված (վիտամինացված)

Մինչև
50 գ

Իրացվում է միայն սննդարդյունաբերության արտադրության` սպառողական փաթեթավորմամբ (ըստ տեսականու) ապրանքատեսականի

12.

Շաքարային հրուշակեղեն` իրիս, զեֆիր, կոնֆետներ, (բացառությամբ առանց մրգային միջուկի

կարամելից), այդ թվում՝ միկրոնուտրիենտներով հարստացված (վիտամինացված), շոկոլադ

Մինչև
25 գ

Իրացվում է միայն սննդարդյունաբերության արտադրության` ըստ տեսականու սպառողական փաթեթավորմամբ ապրանքատեսականի

Իրավաբան.net

Հետևեք մեզ Facebook-ում

  Պատուհանը կփակվի 6 վայրկյանից...   Փակել